Asosiy makroiktisodiy ko`rsatkichlar va ularni xisoblash Reja

Ko`shilgan kiymat tovar va xizmatlarning sotish baxosi bilan ularni ishlab chikarish uchun foydalanilgan xom ashyo va materiallarni sotib olishga kilingan xarajatlar o`rtasidagi fark ko`rinishida aniklanadi.

2-jadval.

O`zbekiston Respublikasida YAIM dinamikasi va ishlab chikarish tarkibi

			YAIMning ishlab chikarish tarkibi,%
Davr-lar	Mos davrlarda joriy baxolarda, mlrd.so`m	O`tgan yilning mos davriga nisbatan % (takkoslama baxolarda)		Sano-at	Kishlok xo`ja- ligi	Kuri-lish	Xizmat ko`rsa-tish soxasi	Sof soliklar
2000	3255,6	103,8		14,2	30,1	6,0	37,2	12,5
2001	4925,3	104,2		14,2	30,2	5,8	28,2	11,9
2002	7450,2	104,2		14,5	30,1	4,9	37,9	12,6
2003	9837,8	104,4		15,8	28,6	4,5	37,4	13,7
2004	12189,5	107,7		17,1	26,8	4,5	37,6	14,0

Manba: «O`zbekiston iktisodiyoti» Taxliliy sharx. O`zbekiston Respublikasi iktisodiyot vazirligining SISM nashri,«№ 8,mart 2005,17- bet
Ishlab chikarish usulida aniklangan YAIM ko`rsatkichinig strukturasini va undagi siljishlarni taxlil kilish juda muxim xulosalar beradi. Aloxida tarmoklarning mamlakat iktisodiyotida yaratilgan yalpi ko`shilgan kiymatdagi ulushi, bu ulushning o`zgarishi bu mamlakatning iktisodiy rivojlanish darajasi va kutilayotgan istikboliga baxo berish imkonini beradi.

2-jadval ma`lumotlariga tayangan xolda O`zbekiston Respublikasida ishlab chikarilgan YAIMning tarmok tuzilishini ko`rib chikamiz (2-jadval).

Avvalam bor respublikamizda barkaror iktisodiy o`sish tendentsiyasiga erishilganligi va 2004 yilda real o`sish sur`ati 107,7 foizni, YAIMning nominal xajmi esa 12189,5 mlrd. so`mni tashkil etganini kayd etish zarur.

2004 yilda YAIMning 17,1 foizi sanoat tarmoklarida, 26,8 foizi kishlok xo`jaligida, 4,5 foizi kurilish soxasida va 37,6 foizi xizmat ko`rsatish soxasida yaratildi. Iktisodiyot rivojlanishi, real sektorda ishlab chikarish samaradrligi oshib borishi bilan sanoat va ayniksa xizmat ko`rsatish soxalarining YAIMdagi ulushi ortib borilishi jaxon iktisodiy tarixida kuzatilgan xodisadir. O`zbekiston Respublikasida 2002-2004 yillarda sanoat tarmoklarining YAIM dagi ulushi ortib borayotganligi progressiv tarkibiy siljishdan dalolat beradi. Ko`shilgan kiymatlar yigindisi ko`rinishida xisoblangan YAIM tarkibiga sof bilvosita soliklar, ya`ni davlat byudjetiga tushgan ko`shilgan kiymat soligi, aktsiz soligi va bojxona boji to`lovlari bilvosita soliklar bilan davlat byudjetidan ishlab chikaruvchilarga berilgan subsidiyalar o`rtasidagi fark xam ko`shiladi.

Sof soliklarning YAIMdagi ulushi 2004 yilda O`zbekiston Respublikasida 14 foizni tashkil etdi.