Asosiy faoliyat

“SUKNO” ochiq aksiyadorlik jamiyati Davlat mulk qoʻmitasining 1993 yil 30 dekabrdagi 234-son buyrugʻi asosida T.Ya. Kiselev, Belarus Respublikasining davlat mulkini xususiylashtirish to'g'risidagi qonun hujjatlariga muvofiq.

Kompaniya tijorat tashkiloti bo'lib, alohida mulkka, mustaqil balansga, muhrga ega.

Asosiy faoliyat:

- karda yigirish tolalaridan jun gazlamalar ishlab chiqarish;

- kiyim-kechakdan tashqari tayyor to'qimachilik mahsulotlarini ishlab chiqarish;

- ulgurji va chakana savdo.

Korxona to'qimachilik sanoatiga tegishli bo'lib, Bellegprom davlat konserni tarkibiga kiradi.

“Sukno” aksiyadorlik jamiyati jun palto, kostyum va ko‘ylak gazlamalari, bolalar va kattalar ko‘rpa-to‘shaklari, huquqni muhofaza qilish organlari uchun idoraviy mahsulotlar, shuningdek, aholiga sotish va to‘qish uchun mebel matolari, to‘qilmagan materiallar, ip-kalava ishlab chiqarishga ixtisoslashgan.

"Sukno" AJda ishlab chiqarish quyidagi texnologik bosqichlarni o'z ichiga olgan to'liq tsiklga ega: taroqlash, yigiruv, to'quv va pardozlash. Ushbu bosqichlar doirasida apparat iplarini, kulrang matolarni olish va ularni keyinchalik pardozlash uchun ishlab chiqarish jarayonida ko'zda tutilgan ko'plab o'tishlar amalga oshiriladi.

Ishlab chiqarishning mavjud texnik bazasi va malakali ishchilarning mavjudligi keng turdagi mahsulotlarni ishlab chiqish va joriy etish imkonini beradi. Korxonada yuqori kasbiy saviyaga va katta ish tajribasiga ega bo‘lgan ishlab chiqarishni boshqarish va ishchi kuchi bo‘yicha mutaxassislar tayyorlandi.

Maqolada rentabellikning uchta ko'rsatkichi tahlil qilinadi:

- ishlab chiqarish faoliyati rentabelligi;

- sotilgan mahsulotning rentabelligi;

- sotish rentabelligi (tovar aylanmasi).

Rentabellik ko'rsatkichlari 2.11-jadvalda keltirilgan.

2.11-jadvaldagi ma'lumotlarga asoslanib, rentabellik dinamikasi diagrammasini tuzamiz.

2.12-rasm - Daromadlilik dinamikasi

Diagrammadan ko'rinib turibdiki (2.12-rasm) 2007 yilda sotish rentabelligi, sotish rentabelligi va ishlab chiqarishning sof rentabelligi eng yuqori bo'ldi. 2008 yilda sotilgan mahsulotlarning rentabelligi va sotish rentabelligi mos ravishda 1,3 va 1,1 foiz punktga kamaydi. Ishlab chiqarishning sof rentabelligi 2007 yil darajasida saqlanib qoldi.

Keling, ko'rib chiqilgan rentabellikning har biriga qanday va qanday omillar ta'sir qilganini ko'rib chiqaylik.

Ishlab chiqarish faoliyati rentabelligining o'zgarishi:

- sof foyda:

В работе проанализированы три показателя рентабельности:
- рентабельность производственной деятельности;
- рентабельность реализованной продукции;
- рентабельность продаж (оборота).
Показатели рентабельности приведены в таблице 2.11.
Таблица 2.11 - Показатели рентабельности

Показатель	2006	2007	2008
1	2	3	4
Выручка от реализации продукции N^p	30250	37632	42462
Себестоимость реализации продукции (затраты на производство и реализацию продукции) (млн. р.) С^РП	28787	35585	40617
Прибыль от реализации (млн. р.) Р^р	1463	2047	1845
Продолжение таблицы 2.11
1	2	3	4
Чистая прибыль (млн. р.) ЧП	228	692	788
Рентабельность производственной деятельности (%) R^ЧП	0,8	1,9	1,9
Рентабельность реализованной продукции (%) R^РП	5,1	5,8	4,5
Рентабельность продаж (%) R^П	4,8	5,4	4,3

На основании данных таблицы 2.11 построим диаграмму динамики рентабельности.
Рисунок 2.12 - Динамика рентабельности
Как видно на диаграмме (рисунок 2.12) рентабельность реализованной продукции, рентабельность продаж и рентабельность продукции чистая в 2007 году была самая высокая. В 2008 году рентабельность реализованной продукции и рентабельность продаж снизились на 1,3 и 1,1 процентных пункта соответственно. Рентабельность продукции чистая осталась на уровне 2007 года.
3Проследим, как и какие факторы повлияли на каждую из рассматриваемых рентабельностей.
Изменение рентабельности производственной деятельности за счет:
- чистой прибыли:
2007 год:
R^ЧП = (ЧП₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₆) - (ЧП₂₀₀₆ / С^РП₂₀₀₆) = (692 / 28787) - (228 / 28787) = + 1,6 %;
2008 год:
R^ЧП = (ЧП₂₀₀₈ / С^РП₂₀₀₇) - (ЧП₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₇) = (788 / 35585) - (692 / 35585) = + 0,3 %;
- затрат на производство и реализацию продукции:
2007 год:
R^ЧП = (ЧП₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₇) - (ЧП₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₆) = (692 / 35585) - (692 / 28787) = - 0,5 %;
2008 год:
R^ЧП = (ЧП₂₀₀₈ / С^РП₂₀₀₈) - (ЧП₂₀₀₈ / С^РП₂₀₀₇) = (788 / 40617) - (788 / 35585) = - 0,3 %.
Hisob-kitoblar shuni ko'rsatdiki, 2007 yilda sof foydaning o'sishi ishlab chiqarish faoliyati rentabelligining oshishiga ta'sir ko'rsatgan bo'lsa, ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining oshishi, aksincha, uni pasaytirdi. Hisob-kitoblar 2008 yildagi ishlab chiqarish faoliyati rentabelligi 2007 yilga nisbatan o'zgarmaganligi haqidagi diagramma ma'lumotlarini ham tasdiqladi.

Sotilgan mahsulotlarning rentabelligining o'zgarishi:

- mahsulotni sotishdan olingan foyda:
2007 год:
R^РП = (Р^р ₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₆) - (Р^р ₂₀₀₆ / С^РП₂₀₀₆) = (2047 / 28787) - (1463 / 28787) = + 2,0 %;
2008 год:
R^РП = (Р^р ₂₀₀₈ / С^РП₂₀₀₇) - (Р^р ₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₇) = (1845 / 35585) - (2047 / 35585) = - 0,6 %;
- себестоимости реализованной продукции:
2007 год:
R^РП = (Р^р ₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₇) - (Р^р ₂₀₀₇ / С^РП₂₀₀₆) = (2047 / 35585) - (2047 / 28787) = - 1,3 %;
2008 год:


R^РП = (Р^р ₂₀₀₈ / С^РП₂₀₀₈) - (Р^р ₂₀₀₈ / С^РП₂₀₀₇) = (1845 / 40617) - (1845 / 35585) = - 0,7 %.
2007 yilda mahsulot sotishdan olingan foydaning oshishi sotilgan mahsulot rentabelligining 2 foizga oshishiga olib keldi, lekin mahsulot tannarxining oshishi hisobiga u 1,3 foizga kamaydi (rentabellikning umumiy o'sishi 0,7 foizni tashkil etdi). ). 2008 yilda ishlab chiqarish tannarxining oshishi va foydaning kamayishi sotilgan mahsulot rentabelligini deyarli bir tekisda 1,3 foizga kamaytirdi.

Sotish rentabelligining o'zgarishi quyidagilarga bog'liq:

- mahsulotni sotishdan olingan foyda:
2007 год:
R^П = (Р^р ₂₀₀₇ / N^Р₂₀₀₆) - (Р^р ₂₀₀₆ / N^Р ₂₀₀₆) = (2047 / 30250) - (1463 / 30250) = + 2,0 %;
2008 год:
R^П = (Р^р ₂₀₀₈ / N^Р₂₀₀₇) - (Р^р ₂₀₀₇ / N^Р ₂₀₀₇) = (1845 / 37632) - (2047 / 37632) = - 0,5 %;
- выручки от реализации продукции:
2007 год:
R^П = (Р^р ₂₀₀₇ / N^Р₂₀₀₇) - (Р^р ₂₀₀₇ / N^Р ₂₀₀₆) = (2047 / 37632) - (2047 / 30250) = - 1,4 %;
2008 год:
R^П = (Р^р ₂₀₀₈ / N^Р₂₀₀₈) - (Р^р ₂₀₀₈ / N^Р ₂₀₀₇) = (1845 / 42462) - (1845 / 37632) = - 0,6 %.
Sotishning rentabelligi, shuningdek, sotilgan mahsulotlarning rentabelligi 2007 yilda mahsulot sotishdan olingan foydaning o'sishi hisobiga oshdi va 2008 yilda foydaning kamayishi tufayli pasaydi. Ko'rib chiqilayotgan davrda mahsulot sotishdan tushgan daromad salbiy ta'sir ko'rsatdi.

Sotilgan mahsulotlarning rentabelligi va ishlab chiqarish faoliyatining rentabelligini hisobga oladigan bo'lsak, 2006-2008 yillar davomida ushbu ko'rsatkichlarning pasayishi aniq bo'ladi. mahsulot ishlab chiqarish va sotish tannarxining oshishi bilan bog'liq edi. Sotish rentabelligiga kelsak, uning pasayishiga mahsulot sotishdan tushgan tushum ham, mahsulot sotishdan tushgan foyda ham ta'sir ko'rsatdi. Mahsulotlarni sotishdan olingan foyda daromad va tannarxga bog'liq bo'lganligi sababli, kompaniya daromadni oshirishi va mahsulot tannarxini kamaytirishi kerak.

Xulosa:

Ishlab chiqarish-xo‘jalik faoliyati tahlili shuni ko‘rsatdiki, 2007 yilda ip-kalava ishlab chiqarish hajmi 19,6 foizga oshgan. 2008 yilda 2,4% ga pasayish kuzatildi. Ming metr va ming kvadrat metrlik tayyor gazlamalar ishlab chiqarish uch yildan buyon o‘sib bormoqda.

Mahsulot ishlab chiqarish hajmi asosiy ishlab chiqarish fondlarining o‘rtacha yillik tannarxiga nisbatan ancha tez sur’atlar bilan o‘sib bordi, bu esa kapital unumdorligini oshirishga olib keldi. Kapital unumdorligining o'sishi esa "Sukno" OAJ uchun ijobiy tendentsiyadir.

Mehnat xarajatlari va o'rtacha oylik ish haqi qiymat jihatidan o'sdi, ammo 2008 yilda o'sish sur'ati deyarli ikki baravar kamaydi. 2008 yilda o'rtacha ishchilar soni kamaydi. Mehnat unumdorligi 2007 yilda 13,7 foizga, 2008 yilda esa 11,9 foizga oshdi.

Mahsulot tannarxini kalkulyatsiya moddalari bo‘yicha tahlil qilsak, xomashyo tannarxi mahsulot ishlab chiqarishning asosiy xarajat moddasi bo‘lib, ular o‘sib borayotganini ko‘rish mumkin. Yoqilg'i narxi ham oshib bormoqda. Umumiy ishlab chiqarish va biznesning umumiy xarajatlari uch yil davomida oshdi.

Issiqlik energiya resurslari tahlili shuni ko‘rsatadiki, 2008 yilda barcha issiqlik energiya resurslaridan foydalanish 2007 yilga nisbatan kamaygan, tabiiy gaz va issiqlik energiyasi esa 2006 yilga nisbatan mos ravishda 4,4 va 5,2 foizga kamaygan.