Асосий ривожланиш тенденция ва йўналишларини аниқлаб олиш муҳим аҳамият касб этади

Валюта резервлари
— хорижий валюта, олтин, СДР, ХВФдаги резерв позиция 
кўринишидаги валюта-ликвид воситаларнинг жами.
Валюта сиёсати
— мамлакатда хорижий валюталарнинг пул-кредит айланмасини тартибга 
солишга йўналтирилган тадбирлар тизими.
Валюта хатари
— валюта курси ўзгариши оқибатида экспортёр ва импортёрнинг зарар 
кўриши лозим бўлган ҳолати. 
Валюта чеклашлари
— хориж валютаси ва бошқа қимматли нарсалар (олтин) бўйича 
операцияларни чеклаш учун йўналтирилган маъмурий ва қонуний тартибда белгиланган 

---

177 
меъёрий қоидалар тизими. 
Валютанинг конвертирланганлиги
— миллий валютани хорижий валюталарга 
резидентлар учун ҳам, резидент бўлмаганлар учун ҳам тўлов балансининг жорий 
операциялари бўйича алмаштириш имконияти. 
Вексел
— белгиланган кўринишда тузилган ёзма қарздорлик мажбурияти, вексел эгаси
кўрсатилган муддат тугагандан сўнг белгиланган пул суммасини қарздордан талаб қилишга 
ҳақлидир.
ГАТТ
— Савдо ва тарифлар бўйича Бош келишув — ташқи савдо операцияларини 
ўтказишда белгиланган тамойилларга амал қилишга рози бўлган мамлакатларни 
бирлаштирувчи савдо ва тариф масалалари бўйича халқаро акт. 
Глобал муаммолар
— оламшумул иқтисодий, ижтимойи- сиёсий ва аҳамиятга эга бўлган ва 
ўз ечимини топишида жаҳондаги барча мамлакатларнинг биргаликдаги ҳаракатларини талаб 
этувчи цивилизациямизнинг энг долзарб масалалари. 
Давлат буюртмаси – 
давлат томомнидан муайян маҳсулот турини тайёрлаш ва уни 
истеъмолчига етказиб бериш, ишлаб чиқариш ва илмий-тадқиқот характеридаги маълум 
ишни бажариш бўйича корхона ва хўжаликларга бериладиган топшириқ. У биринчи 
навбатдаги ижтимоий эҳтиёжларни кафолатлайди. 
Давлат бюджети – 
давлат даромадлари ва харажатларининг пул билан ифодаланадиган 
йиллик мажмуи. 
Давлат қарзи – 
давлатнинг ўз фуқаролари, банклар, корхона ва ташкилотлар, шунингдек, 
хориж мамлакатларидан қарзи. Ўз манбаига қараб, давлат қарзларига, ички ва ташқи давлат 
қарзига бўлинади. Давлат ўз ҳаражатларини даромади билан қоплай олмай қарз олади, қарз 
ҳисобидан ўз бюджетининг камомадини вақтинча қоплайди.