Аsinxrоn mоtоrlаrni ishgа tuchirish. R e j a

Аsinxrоn mоtоrlаrni ishgа tuchirish.
R E J A:

1. 
   Аsinxrоn mаshinаlаrni to’g’ridаn to’g’ri ishgа tuchirish
   
2. 
   Аsinxrоn mаshinаlаrni pаsаytirilgаn kuchlаnishdа ishgа tuchirish
   
3. 
   Fаzа rоtоrli аsinxrоn mоtоrlаrni ishlаtish.
   

Asinxron motor ishgatushirilganda, quyidagi asosiy talablar bajarilishi lozim:
Motorniishgatushirishmumkinqadarosonvaqo‘shimchaquril­ma­larsizbajarilishilozim, ishgatushirishmomentiyetarlidarajadakatta, ishgatushirishtokiesamumkinqadarkichikbo‘lishilozim.
Uchfazaliasinxronmotorlarniishgatushirishdaamaldaquyidagiusullarqo‘llaniladi. Stator chulg‘amlarinito‘g‘ridan-to‘g‘ritarmoqqaulash, stator chulg‘amigapasaytirilgankuchlanishberibva rotor chul­g‘a­mi­gareostatniulabishgatushirish (oxirgisifazarotorlimotorlarda).

1. 
   To‘g‘ridan-to‘g‘ritarmoqqaulabishgatushirish.
   

Kichikvao‘rtaquvvatliqisqatutashganrotorliasinxronmotorlaranashundayusulbilanishgatushiriladi. Bundamotorning stator chulg‘amiyetarlidarajadagiquvvatgaegabo‘lganelektrtarmog‘igamagnitishgatushir­gichyokioddiyulagichyordamidaqo‘shiladivauningtezligitabiiymexanikxarakteristikasibo‘yichao‘sibboradi. Ishgatushirishmomenti M_i.tquyidagichatopiladi (ishgatushirishpaytida s  1 bo‘ladi):
M _i.t = (m₁ U₁₂r'₂)/ {₁[(r₁ + r₂)² + (x₁ + x₂)²]}. (1)
Ishgatushirishtoki I_i.tanchakattabo‘lsa ham motor uchunxavflibo‘lmaydi, chunkiishgatushirishqisqavaqtichidakechadi.
Ishgatushirishtokining nominal tokdan 57 martakattabo‘lishivaishgatushirishmomentiningunchakattabo‘lmasligibuusulningkamchiligihisoblanadi.

1-rasm.Qisqatutashganrotorliasinxronmotornito‘g’ridan-to‘g’ritarmoqqaulabishgatushirishsxemasi (a) vabundatokI₁vaaylantiruvchimomentMningo‘zgarishgrafiklari (b)
Motorningstatorchulg‘aminito‘g‘ridan-to‘g‘rielektrtarmog‘igaulabishgatushirishyuqoridagikamchiliklargaegabo‘lishidanqat’iynazar, usodda, arzonvaenergetikko‘rsatkichlari( , cos₁ ) kattadir.
2.Аsinxrоn mаshinаlаrni pаsаytirilgаn kuchlаnishdа ishgа tuchirish
Bunday usul bilan quvvati katta bo‘lgan qisqa tutashgan rotorli asinxron motorlar ishga tushiriladi. Tarmoq kuchlanishini pasaytirish usullari quyidagidan iborat:
a) stator chulg‘aminiyulduzusulidauchburchakusuligao‘tkazishyo‘libilanishgatushirish. Asinxron motornibunda stator chulg‘amifazalarigaberilayotgankuchlanish martakamayadi, xuddishuning­dekfazatoklari ham martakamayadi. Liniya toklari esa 3 marta kamayadi. Stator chulg‘amlarining ulanishsxemasinio‘zgartirish 3 fazalikontaktoryokiulagichyordamidaamalgaoshiriladi (2,a-rasm).
b) asinxronmotornireaktoryordamidaishgatushirish. Bundayusulbilanishgatushirishda (2,b-rasm) reaktivqarshiliklardaishgatushirishtokigato‘g‘rimutanosiblikdabo‘ladigankuchlanishpasayishiU vujudgakelib, stator chulg‘amlarigapasaygankuchlanishU_pasberiladi. Bu kuchlanishningqiymatiquyidagichatopiladi:
U₁r _a = U₁ – j I₁x_r, (2)
bundax_r – ishgatushirish reaktiv qarshiligi.
Bu kuchlanishta’siridamotorningrotoriaylanaboshlaydi.Motor­ningaylanishchastotasioshibborgan sari rotor chulg‘amidahosilbo‘la­di­gan EYK E₂s kamayibboradi, natijadaishgatushirishtoki ham kamaya­di.

2-rasm. Tarmoqkuchlanishinipasaytiribishgatushirishsxemalari: statorchulgaminiyulduzulanishsxemadanuchburchakulanishsxemagao‘tkazishyo‘libilanishgatushirish (a); statorchulamigareaktor R (reaktivqarshilik) ulab (b) yoki AT - avtotransformatoryordamidakuchlanishnipasaytirib (s) ishgatushirishsxemalari (bularda:Q_U - qaytaulagich; Q₁, Q₂vaQ₃ - ishgatushirishkontaktorlari)
Statorchulg‘amlaribilanketma-ketulanganqarshiliklardakuchla­nishpasayishiUkamayadivamotorningaylanishchastotasioshgansariungaberilayotgankuchlanishU₁avtomatikravishdako‘payibboradi.So‘ngraQ2 ulagichulanadivamotorgatarmoqkuchlanishiU₁beriladi, bundamotornominalkuchlanishbilanishlaydi.
v) asinxronmotorniavtotransformatoryordamidaishgatushirish Q3 (2,b-rasm). Dastlab Q3 ulagichningulanganholatida Q1 ulagich Q1 qo‘shiladi.Bundamotorning stator chulg‘amigaavtotransformator­danpasaytirilgankuchlanish (U_1pas) beriladi.
Bundamotorningdastlabki M_i.tmomentiquyidagichatopiladi:
. (3)
Ishgatushirishtokikamayadiva u quyidagi formula bo‘yichaaniqlanadi
. (4)
Rotorningaylanishchastotasioshgandankeyin Q3 ulagichuziladi Q3,Q1va Q2 ulagichulanadi. Shutariqa stator chulg‘amigatarmoqningto‘lakuchlanishiberiladi.Demak, avtotransformatoryordamidatarmoq­ningkuchlanishi (0,550,73)U_1Ngachapasaytirilarekan. Tarmoqkuch­la­nishinipasaytiribasinxronmotorlariniishgatushirishningyuqoridako‘ribo‘tilganusullaridaishgatushirishtokivamomentiningkichikligiularningkamchiligidir.