iii/.ilishini bilishi va ularning ushbu sharoitga
mosligini tassavur
clii bilishi kerak.
Arxitektura tushunchasi qurilish va dizayn kompozitsiyalar
lo'plamini ko‘rganda nafaqat unga m a’no beradi, balki estetik
siI'atini yaxshilaydi. Bino va inshootlaming go‘zalligi va uning
mustahkam bolishiga erishish nafaqat moddiy jihatdan barpo
(|ilish, balki m e’moriy mu him jihatini ham o ‘z ichiga oladi.
Qurilish ashyolarining tashqi ko‘rinishi, mustahkamligi zararli
moddalar ta’siriga chidamlihgi o‘zaro hamohang bo‘lmog‘i lozim.
I J/oq yillar davomida bino yuzasida uning estetik ko‘rinishi asta-
sekin o‘zgara
boshlaydi, pardozbop ashyolar rangi xiralashadi,
liar turli belgi va mayda darz-yoriqlar paydo bo'ladi. Haqiqiy
bilimdon arxitektor bulami loyilia ishlari boshlamnasdan oldin
bilishi va oldini olishi kerak bo‘ladi.
Har bir m e’mor va quruvehi kelajakda qurilishning qaysi
sohasida ishlamasin, uning asosiy vazifasi qurüish
ashyolarining
lurlari va ularning xossalarini mukammal bilgan holda inshoot-
larning qaysi qismida qanday ashyo ishlatilishini bilishi kerak.
Qurilish ashyolarining xossalari va ularning bir-biri bilan
bog‘iiqligini hamda arxitektura shaklini yaratishda rang tanlash-
ning nozik tomonlarini o ‘rganish arxitektura ashyoshunosligi
fan in in g d o lzarb m u a m m o sid ir. Q u rilish a sh y o la rin in g
xossalarini davlat andozalariga mos zamonaviy usullarda sinab
tavsiya berish binolarni arxitektura talablari bo‘yicha
qurishda
katta ahamiyatga ega.
Respublikamizning qurilish maydonlarida rang-barang mahal-
liy tabiiy tosh ashyolari, sement, yog‘och buyumlari, temir, shisha,
pardozbop bo‘yoq, g‘isht, har turli rangdagi sopol qoplamalar va
boshqa ashyolar ko‘plab ishlatilmoqda. Bu esa respublikamizdagi
qurilish maydonlarining yanada go‘zal, mahobatli boMishida
arxitektorlaming olib borayotgan ishlari sifatining bundan-da
yaxshilanishiga katta ta’sir qiladi.
Binoni qurishda og‘ir beton o ‘rniga issiqlikni kam o‘tkazadigan
juda yengil betonlarni ishlatish binoning umumiy og‘irligini
5 marta kamaytirishi mumkin, natijada bino
uchun sarflanadigan
umumiy mablag‘ ham tejaladi.
37
X orijda faoliyat k o ‘rsatayotgan arx itek to rlar ish ta jri-
balaridan ko‘rinib turibdiki, ikkilamchi resurslardan ham har
turli mineral bog'lovchilar, sopol buyumlar, betonlar va boshqa
pardozbop qurilish ashyolarini ishlab
chiqarish ham da ularni
qo‘llash natijasida iqtisodiy jihatdan yuqori samaralarga erishish
mumkin.
Ilk bor fransuz muhandisi F. Kuane 1825-yilda o ‘zining
glinobit konstrusiyasini qurish borasidagi bilimini rangli beton
buyumlarini ishlab chiqarishda ishlatdi. U tayyor beton yuzasiga
rangli manzara yaratish maqsadida qorishma tarkibiga kul o‘mida
rangh qum ishlatib, arxitektura ashyoshunoshgiga yo‘l ochib berdi.
M a’lumki, rangli beton yuzalariga faktura ishlovi berish ikkita
asosiy talabga b o ‘y sinishi kerak, ya’ni fakturaning umumiy
arxitektura yechimiga mosligi va ularning
birligi hamda ishlab
chiqarishning texnologik jarayonlari, bezakli konstruksiya va
buyumlaming ishlab chiqarilish uslublarining inobatga olinishi
zarurhgini nafaqat arxitektor, balki quruvchi mutaxassislar ham
bilishi shart.
Do'stlaringiz bilan baham: