Қашқадарё воҳаси тупроқларининг унумдорлик даражаси, ҳамда уларни бошқаришдаги долзарб



Download 136,1 Kb.
bet4/7
Sana26.06.2022
Hajmi136,1 Kb.
#706684
1   2   3   4   5   6   7
Қумли чўл тупроқлари .
Табиий ўсимликлари сақланиб қолган катта майдонларда ўзига хос қумли чўл тупроқлари шаклланган бўлади. Иқлими ўта қуруқ бўлган шароитда майда заррали тупроқ она жинслардагига нисбатан қумли ерларда тупроқ пайдо бўлиш жараёнлари бироз бошқача кечади. Чунки бу тупроқларнинг иқлим шароити (асосан ёғин –сочин ва ҳарорат) тупроқ пайдо бўлиш жараёнини жадаллашишига йўл қўймайди ,яьни заррачаларнинг физик нураши жуда пассив кечади. Шунинг оқибатида ғовак қумли жинсларда тупроқ профили унча яхши шаклланмаган ва нисбатан ёш тупроқлар ҳосил бўлади. Генетик қатламлари шаклланган ва яхши ажралиб турадиган тупроқлар асосан чанг заррачалари кўп бўлган қумларда ва ўсимликлари яхши ривожланган шароитда юзага келади. Қумли тупроқларнинг келиб чиқишида уларнинг сув режими (сув ўтказувчанлиги , нам сиғими) жуда катта роль ўйнайди. Масалан, тадқиқотлар шуни кўрсатганки, ёғин сочин миқдори унча катта бўлмасада , уларнинг деарли хаммаси тупроқнинг чуқур қатламларигача(1,5-2,0 м) сингиб кўпгина ўсимликларнинг намга бўлган эхтиёжини қондириб туради. Лекин лойқа зарраси нисбатан кўпроқ яьни қумлоқ механик таркибли тупроқларда намланиш чуқурлиги 40-50 см дан ошмайди.
Қумли тупроқларнинг иссиқлик режими хам бошқача. Яьни улар кундузи жуда кучли қизиб, кечқуринлари жуда кучли совийди. Натижада буғсимон сувнинг термик конденсацияси туфайли тупроқда анча миқдорда қўшимча нам (гектарига 60 м/кубгача ) тўпланади. Шунинг учун қумли чўлларда ўсимликлар яхши ўсиб ривожланади ҳамда уларнинг турлари ҳам ранг барангдир. Демак қумли тупроқлар қишлоқ хўжалик ҳайвонлари учун яхшигина яйлов ҳам ҳисобланади.
Қарши чўлидаги қум тупроқлар ўзлаштирилиб пахтачилик ва ғаллачиликда фойдаланилмоқда .Шу мақсадда далаларга лойқа юбориш , гилли тупроқлар солиш , ёмғирлатиб ва томчилатиб суғориш технологияларига катта эътибор берилмоқда. Тупроққа гумус миқдорини ошириш учун кўп йиллик ўтлардан фойдалаланиш, шамол таъсирида тўзғиши (дефляция) га қарши кураш чора тадбирларини олиб бориш мақсадида турли шаклдаги иҳота дарахтларини барпо этиш, кулис пар деҳқончилик тизимини қўллаш , суньий тупроқ структураси ҳосил қилувчи полимер моддалардан кенг фойдаланиш яхши натижалар бериши исботланган.

Download 136,1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish