Asetilen uning tuzilishidagi o’ziga xosliklar (sp – gibridlanish bog’) Asetilenning karbid usuli bilan va metandan olinishi, kimyoviy xossalari, ishlatilishi. Asetilen qatoridagi to’yinmagan uglevodorodlar

Alkinlarning gomologik qatori

Formulasi	Nomlanishi	Struktura formulasi
C2H2	Etin (asetilen)
C3H4	Propin (etilasetilen)
C4H6	Butin -1 (etilasetilen)
	Butin – 2 (dimetilasetilen)
C5H8	Pentin – 1 (propilasetilen)
	Pentin -2 (metiletilasetilen)
	3 – metilbutin – 1 (izopropilasetilen)

Nomenklaturasi.
Rasional nomenklaturaga ko’ra hamma asetilen qatoridagi uglevodorodlarning asetilenning hosilalari deb qaraladi va radikallar nomiga asetilen so’zi qo’shib o’qiladi. Masalan :










Sistematik nomenklaturaga ko’ra asetilen qatoridagi uglevodorodlariga to’yingan uglevodorodlar deb qarab, ularning nomidagi “an” qo’shimchasi “in” qo’shimchasiga almashtiriladi va uchbog’ qaysi ugleroddan boshlansa shu uglerodning radikali qo’yib o’qiladi. Zanjirdagi uglerod atomlarini raqamlash uchbog’ qaysi tomonga yaqin bo’lsa, shu tomondan boshlanadi.

Tarmoqlangan tuzilishga ega bo’lgan alkinlarning nomlarini tuzilshda :

• 
  qo’shbog’ (uchbog’i) bo’lgan uglerod atomlarining eng uzun zanjiri tanlanadi va bu zanjirdagi uglerod atomlari uchbog’ga yaqin tomondan nomerlanadi.
  

Agar molekuladagi uchbog’ simmetrik joylashgan bo’lsa nomerlashni yon radikali yaqin joylashgan tomondan boshlanadi.

• 
  Bosh zanjirda qancha uglerod bo’lsa, shunga mos keladigan alkan monlanadi.
  
• 
  “an” qo’shimchasi “in” ga almashtiriladi, uchbog’ning holati va yon radikallar ko’rsatiladi. Masalan :
  

Izomeriyasi : alkinlarning izomerlari uchbog’ning joylashgan o’rniga va uglerod skletining holatiga qarab har xil bo’ladi. Masalan : butinda 2 ta izomer, pentinda 3 ta izomer va h.k.
Yuqoridagi jadval alkinlarning gomologik qatori jadvaliga qarang.