Asab tizimini tekshirish usullari

XII juft BMN (n. hupoglossus) - til osti nervi.
Bu nerv til muskullarini, tilni oldinga va pastga yuqoriga va orqaga harakatlantiruvchi muskullarni innervatsiya qiladi .
Tekshirish usullari:
Bemordan tilni osiltirish so'raladi, normada til o'rta chiziqda joylashgan bo'lishi lozim.
Zararlanish simptomlari: periferik falajlikda tilni osiltirganda (ogizdan tashqari ga chiqarganda) zararlangan tomonga ogishi (deviatsiya), bundan tashqari , o'sha tomondagi tilning yarmida atrofiya, fastsikulyatsiya kuzatilishi mumkin. Nutqning aniqmasligi (apartriya), buzilishini (dizatriya) kuzatiladi.
Til osti nervining markaziy falajida atrofiya va fastsikulyatsiyasi kuzatilmaydi. Til patologik o'choqning qarama-qarshi tomoniga og’ishi kuzatiladi.
Bosh miyaning aralash nervlari.
V juft BMN (n. trigeminus) -uch shoxli nerv.
Sezuvchi tolalari yuz terisini, boshning sochli qismini peshona tepa sohasini, ko'z olmasini burun bo'shligi, ogiz bo'shligi va tilning oldingi 2\3 qismi shilliq qavatlarini, tishlarni bosh chanogi yuz qismining suyak usti pardasi oldingi va o'rta miya chuqurchalaridagi miya qattiq pardasini innervatsiya qiladi . Bundan tashqari uch shoxli nerv tolalari chaynov, ko'z va mimika mushaklari proprioretseptorlariga ham boradi.
Harakatlantiruvchi qism.. Chaynov, medial va laterial qanotsimon yonoq mushaklarini, jag til osti mushaklarini, ikki qorinli mushakning oldingi qorinchasini va nogora pardani taranglashtiruvchi mushakni innervatsiya qiladi .
2. Harakatlantiruvchi qismni tekshirish usullari. Xarakatlantiruvchi qism faoliyatini tekshirish mushaklarni ko'zdan kechirishdan boshlanadi. Atrofiya yoki gipertrofiya, fibrillyar va fastsikulyar mushak qisqarishlari borligiga e'tibor beriladi. Paypaslaganda esa mushaklar konfiguratsiyasini, ularning tarangligini aniqlash mumkin. Bemordan ogzini ochish va yopish, bir necha chaynov xarakatlarini bajarish so'raladi. Tekshiruvni qo'llarini chaynov muskullariga qo'yib, ularning taranglik darajasi aniqlaydi. Normada pastki jagning osilib qolishi yoki bir tarafga ogishi (deviatsiya) kuzatilmaydi, mushaklar ikkala tomonda hambir xil taranglikda bo'ladi.
Pastki jag refleksi: Bunda bemorning yarim ochilgan ogziga engagi bo'ylab, yuqoridan pastga qarab oldin bir tomonlama keyin ikkinchi tomonlam nevrologik bolgacha bilan uriladi. Undan tashqari tekshiriluvchining engagiga tekshiruvchi distall falangasi bo'ylab urib ko'rsa bo'ladi. Bu ta'sirlanishga javoban chaynov muskullari qisqaradi va pastki jag yuqoriga ko'tariladi.