Asab tizimini tekshirish usullari

Bolalarda nevrologik statusni tekshirishning axamiyati.
Bosh miya nervlari (BMN). 
BMN I jufti (n. olfactorius) - xidlov nervi. 
Patologik jarayon oldingi miya chuqurchasida joylashganda, qalvirsimon plastinka 
zararlanganda xidlov nervini tekshirish maslaxat beriladi. Buning uchun bolaga bir 
yoki ikki xildagi xidli (yoqimli va yoqimsiz) narsani iskash majbur qilinadi.
BMN II jufti (n. opticus) - ko'ruv nervi. 
Bolalarda ko'ruv maydonini tekshirish unchalik qiyinchilik tuqdirmaydi. 
Ko'p xollarda perimetr yordamidagi tekshiruvlar bolaning xolati yoki chaqaloqligi 
uchun o'tkazish qiyinlashadi, ammo ko'ruv maydoning chuqur o'zgarishini 
(gemianopsiya) oddiy usullar bilan nisbiy aniqlash mumkin. Buning uchun, 
tekshiruvchi bolaning bir ko'zini yopib turiladi va tekshiriladigan ko'z bilan 
vrachning barmoqiga qarash so'raladi, qo'l barmoqi bolaning ko'zidan qarama- 
qarshi, to'qri 1 metr masofada bo'lishi lozim. Vrachning ikkinchi qo’li tashqi
tomondan markazga qarab sekin keltiriladi va bola qo'l barmoqining xarakatini 
ko'rganida aytishi lozim. Yosh bolalarda ko'ruv maydoni tekshirishda birovlar 
yordamida xam tekshirish mumkin. Buning uchun vrach yordamchisi bolaning 
qarama-qarshi tomonida o'tiradi, vrach esa tekshiriluvchining orqa tomonida 
turadi, vrach yordamchisi esa bolaning diqqatini o'ziga qaratib turadi. Shu vaqt da 
bolaning orqasida turgan vrach qo’lini sekin to'rt kvadratdan ko'ruv maydonini 
tekshiradi. Xarakatlanayotgan qo'l barmoqini bemor ko'rganida va nigoq tashlagan 
joy ko'ruv maydonning chegarasini ko'rsatadi.
BMN III,IV,V juftlar (n. oculowotorius, n. trochlearis, n. abducens) - ko'zni 
xarakatlantiruvchi, qaltak, uzoqlatiruvchi nervlar.
Bolalarda ko'zni xarkatlantiruvchi nervlarning faoliyatini tekshirish unchalik 
qiyinchilik tuqdirmaydi, chunki bola tuqilganining birinchi kunidanoq ko'z 
olmasini har xil xarkatlantiradi. qorachiq reaktsiyasi xam birinchi sutkadanoq 
chaqiriladi. Konvergentsiya esa bir oy mobaynida rivojlanadi. Faqatgina 
akkomadatsiya beshinchi-oltinchi oylarda rivojlanadi.

---