Arxivshunoslik fanidan ma’ruza matni

Tayanch iboralar


Arxiv – (lotincha «arxivum” – mahkama, muassasa) muhim ijtimoiy ahamiyatga molik bo’lgan hujjat va materiallar saqlanadigan idora yoki muassasa.
Metroon ibodatxonasi
qoshidagi arxiv – Qadimgi Afinadagi mashhur arxivlardan biri
Senat arxivi – Rim respublikasining asosiy arxivi
Vatikan arxivi – V asrda tashkil etilgan va hozirgi kunda ham faoliyat ko’rsatayotgan yirik arxiv
Fransiya Markaziy
Davlat arxiv ivi - Konventning 1791 yilgi dekretiga muvofiq tashkil etilgan arxiv. Shundan boshlab Fransiya va boshqa Yevropa davlatlarida markazlashgan arxiv tizimi vujudga kela boshladi
Xartiyalar maktabi – 1821 yilda Fransiyada ochilgan va arxivshunos kadrlar tayyorlaydigan ilk oliy o’quv yurti
Xalqaro Arxiv Kengashi – 1948 yilda YuNESKO qoshida tashkil etilgan va turli mamlakat arxivlari o’rtasida aloqalar va hamkorlikni muvofiqlashtiruvchi xalqaro tashkilot
“Archivum” - jurnal, Xalqaro Arxiv Kengashi nashri
Arxivshunoslik – muhim ijtimoiy ahamiyatga ega hujjat va materiallarni turkumlash, bir tizimga solish, ulardan ilmiy va amaliy maqsadlarda foydalanish to’g’risidagi fan


Nazorat savollari

1. 
   Arxiv nima?
   
2. 
   Dastlabki arxivlar qachon va qayerda paydo bo’ldi?
   
3. 
   Qadimgi Yunoniston va Rim arxiv ivlari to’g’risida nimalarni bilasiz?
   
4. 
   Vatikan arxivi haqida so’z lab bering.
   
5. 
   Ilk o’rta asrlarda Yevropada arxivlarning ahvoli qanday edi?
   
6. 
   Markazlashgan davlatlarning tashkil topishi arxiv ishiga qanday ta’sir qildi?
   
7. 
   Burjua inqiloblari g’alabasidan so’ng arxivlar faoliyatida qanday o’zgarishlar yuz berdi?
   
8. 
   Jahondagi eng yirik arxivlar haqida so’zlang.
   
9. 
   Arxiv ishi sohasidagi xalqaro tashkilot qanday nomlanadi? Bu tashkilot qanday ishlar bilan shug’ullanadi?
   
10. 
    Arxivshunoslik fani qachon va nima sababdan paydo bo’ldi?
    
11. 
    Arxivshunoslik fanining funksiyalari nimalardan iborat?
    
12. 
    Arxivshunoslik fanini o’rganish qanday amaliy ahamiyatga ega?
    

Manbalar va adabiyotlar

• 
  Alimov I., Ergashev F., Bo’tayev A. Arxivshunoslik: O’quv qo’llanma. Toshkent, 1997.
  
• 
  Teoriya i praktika arxivnogo dela v SSSR. Pod red. F. I. Dolgix i I. K. Rudelson. Moskva, 1980.
  
• 
  Arxivы // Istoricheskaya ensiklopediya. T. 1. Moskva, 1961,
  
• 
  Arxivlar // O’zbekiston Milliy Ensiklopediyasi. 1-jild. Toshkent, 2000.
  
• 
  Xolmatova M. Arxivlar hamkorligi // Xalq so’zi. 2003. 19 iyunp.