Arxitektura qurilish inistituti

Er yuzasidagi ayrim energiya manbalari zahiralari 1.2 .jadval. 

Energiya turi 

zahiralar, kVt



ch 

Yangi 

hosil 

bo‘lmaydigan 

energiya manbalari: 

Yadro energiyasi (bo‘linish) 

Yonuvchi 

moddalar 

kimyoviy 

energiyasi 

Erning ichki issiqligi 

 

 

547000



10

12

 

55000



10

12

 

134



10

12

 

Har  yili  yangi  hosil  bo‘luvchi 

energiya manbalari: 

Quyosh nuri energiyasi 

Dengiz oqimlar energiyasi 

SHamol energiyasi  

Daryo energiya  

 

 

580000



10

12

 

70000



10

12

 

1700



10

12

 

---

31 

18



10

12

 

   Jadvaldan  ko‘rinib  turibdiki,  do‘nyoda  har  yili  yangi  xosil  bo‘luvchi  

energiya manbalaridan  eng ko‘pi quyosh nuri energiya ekan. Ammo quyosh 

energiyasi  eng  toza  energiya  xisoblanishi  bilan  birgalikda  atrof  muxitga 

noxush ta’siri  xam mavjut bo‘lib, ular quydagilardan iborat: 

-er maydonlari degradatsiyasi; 

-katta materion sig‘imi; 

-Tarkibida xlorat vanetriti bo‘lgan ishchi  suyuqliklarni oqib chiqib ketishi; 

-Stansiya  joylashgan  xudud  issiqlik  balansi,namlik,  shamol  yo‘nalishi 

o‘zgarishida; 

-Katta  xududlardagi    yorug‘lik  quyosh  konsentratorlari  ta’siridan  to‘sib 

qoladi, natijada  er unumdorligi yo‘qoladi; 

-Televizion va radioaloqalarni  nosozliklarda; 

-erga  energiya  mikrotulqin  nurlanish  vositasida    yuborilishi  tirik 

organizimlar  va odamlar uchun zararligida. 

   Yuqorida  keltirigan  salbiy  oqibatlarni  bartaraf  etishida  arxitektor    va 

quruvchilarga  katta mas’uliyat yuklaydi. 

SHu  sababli  quyosh  energiyasidan  binolarni  isitishda    foydalanish  uchun 

quyosh energiyasini qaysi turidan foydalanishni issiqlik fizik jixatdan nazariy 

va  amaliy  ravishda  asoslash    lozim.  Quyidagi  jadvalda  1.3-jadval  xozirgi 

davrdagi    energiya  manbalarini  ishlab  chiqarish    istiqboli  va  ekologik  ta’siri 

keltirilgan.  

1.3-jadval.