Articles otlar oldidan qo’llanuvchi so’z turkumi artikl

kelishigi qo’shimchasi (-‘s) qo’shiladi: 
Singular: 
Plural: 
Examples: 
A
 man 
A 
woman 
A 
child 
M
e
n 
Wom
e
n 
Child
ren
 
Men’
s 
sport – erkaklar sporti 
Women’
s
 day – Ayollar kuni 
Children’
s
 toy – bolalar o’yinchog’i 
 
Qaratqich kelishigi qoshimchalari ma’nosini inglizchada 
“of ” 
predlogi ham 
ifodalay oladi. 
Ular o’rtasidagi farq shuki, qaratqich kelishigi qo’shimchalari, 
asosan, jonli narsalar uchun, “of ” predlogi esa jonsiz narsa- predmetlar uchun 
qo’llaniladi:
Genitive case (-‘s, -s’) 
Preposition “of ” 
That man’
s
 name is Jack – anavi 
odamning ismi Jek 
A bird’
s 
nest – qushning ini 
Nick’
s
 book – Nikning kitobi 
The door 
of
the room – xonaning 
eshigi 
The page
 of
the book – kitobning 
varag’i 
The leg 
of
the table – stolning oyog’i 
 
Ammo jonli otlar izohlovchi bilan kelsa, “of ” predlogi qo’llanadi: 

---

30 
Do you know that man’
s 
name? – anavi odamning ismini bilasizmi?
Do you know the name 
of 
that man 
who is talking to Mary
? – Meri bilan 
suhbatlashayotgan odamning ismini bilasizmi? 
 
d) Tashkilotlar, hukumat idoralari va mamlakatlarga nisbatan ham 
qaratqich kelishigi qo’shimchalari, ham “of ” predlogi qo’llaniladi: 
Company’
s 
 manager 
= 
The manager 
of 
 the company (Kompaniya deriktori) 
Government’
s 
decision 
=
 The decision 
of 
 the government (Hukumat qarori) 
Uzbekistan
’s
 economy 
= 
The economy
 of
Uzbekistan (O’zbekiston iqtisodi) 
 
e) Vaqtni bildirgan so’zlarga nisbatan qaratqich kelishigi qo’shimchalari 
qo’llanadi: 
Five minute’
s 
 walk – besh minutlik yo’l
Today’
s 
plan – bugungi reja 
Last year’
s 
 storm – o’tgan yilgi bo’ron
Two month’
s 
holiday – ikki oylik ta’til 
Yesterday’
s
 TV show – kechagi teleko’rsatuv
An hour’
s 
sleep – yarim soatlik uyqu 
 
§. Otlarning aniqlovchi vazifasida kelishi 
Gapda ikkita ot birikib kelganda, birinchi ot – gapda aniqlovchi vazifasida bo’ladi va 
ikkinchi otning belgisini, turini aniqlab keladi. Birinchi ot gapda sifat bo’lib kelgani 
uchun unga ko’plik qo’shimchasi qo’shilmaydi: 
Noun + Noun 
They sell shoes in this store. It’s 
a shoe store
 – ular bu do’konda poyabzal sotishadi. 
Bu poyabzal do’koni 
It is 
a tennis ball
 – bu tennis to’pi 
Ot sifat o’rnida aniqlovchi vazifasida kelganida, sonli iboralar bilan ham birikib 
kelishi mumkin va bu holatda, ular bir-biri bilan tire orqali ajratiladi: 
Number + Noun + Noun 
Compare: 
My brother is 
twenty years old
 – 
akam yigirma yoshda 
This film consists of 
ten parts
 – bu 
film o’nta qismdan iborat 
My flat contains 
four rooms
 – 
mening kvartiram to’rt xonadan 
iborat 
I have 
a twenty-year-old
 brother – 
meni yigirma yoshli akam bor 
This is 
a ten-part
 film – bu o’n qismli 
film 
 
I have 
a four-room 
flat – mening 
to’rt xonali kvartiram bor 
 
PRONOUNS 
Ingliz tilida, olmoshlar 8 turga bo’linadi: 
1)
 
Personal Pronouns - Kishilik olmoshlari 
2)
 
Possessive Pronouns - Egalik olmoshlari 
3)
 
Reflexive Pronouns - O’zlik olmoshlari 
4)
 
Demonstrative Pronouns - Ko’rsatish olmoshlari 
5)
 
Reciprocal Pronouns - Birlik olmoshlari 
6)
 
Interrogative Pronouns - So’roq olmoshlari 
7)
 
Relative Pronouns - Bog’lovchi yoki nisbiy olmoshlar 
8)
 
Indefinite Pronouns - Gumon olmoshlari 

---

31 
 
Gapda 
ot, sifat son, ravish
so’z turkumlari o’rnida qo’llanishi mumkin bo’lgan 
so’zlar 
olmoshlar 
deyiladi: 
John came = 
He 
came 
The book is on the table =
 It
 is on the table 
Personal Pronouns 
Kishilik olmoshlari
gapda shaxsni ko’rsatib, uni ifodalab keladi.
Ingliz tilida kishilik olmoshlari 2 ta kelishikka bo’linadi: 
1)
 
Common case (Subject pronouns)- Bosh kelishik 
2)
 
Object case (Compliment pronouns)- Obyekt kelishigi 
 
1)
 
Bosh kelishikda kishilik olmoshlari gapda ega vazifasida kelib, who? what?
so’roqlariga javob bo’ladi. Birlik va ko’plikda 3 ta shaxsda turlanadi: 
Singular: 
Plural: 
I - men 
You - sen 
He, she, it - u 
We - biz 
You - siz 
They - ular 
For examples: I
 play foodball – men fudbol o’ynayman
He
 reads a book – u kitob o’qiydi
She
 is a nurse – u hamshira 
We
 learn English – biz ingliz tilini o’rganamiz 

They
 buy a car – ular mashina sotib olishadi 
2)
Obyekt kelishigida kishilik olmoshlari gapda to’ldiruvchi vazifasida keladi.