Article · January 021 citations reads 9,941 authors: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Respublikamizning  16-ta  shaxrida

  axoliga  beminnat 

xizmat  kursatgan 

"Internetdan  bepul  foydalanish"  markazlari

  xamda 

Respublikamizning 6-ta viloyatining 60 maktablarida

 tashkil kilingan 

Internet 

markazlarini

 aytish mumkin.  

SHu bilan birga uzbek tilidagi Internetni rivojlanishi va undagi ta‘lim soxasiga 

tegishli maxsus saytlarini paydo bulishini xam aytish lozim deb xisoblaymiz. 

2004 

- yilning birinchi kvartalning uzida 

Internet foydalanuvchilar soni taxminan 

511 

000

  ga  yetdi  (2003  yil  boshida 

275  000  ta

).  SHu  bilan  birga  2003  yil  boshiga 

nisbatdan internet provayder va operatorlar soni 263 (usish  

94,8%), UZ zonadagi vebsaytlar soni esa 2600 dan oshdi (usish 188,4%), Internetga 

bog`langan  davlat  korxonalar  soni  470  (usish  63,6%),  xujalik  sub’etlar  soni  8600 

(usish 68,9%), internetdan ommaviy foydalanish punktlar soni 228 (usish 115,1%) 

ga teng buldi. 

IATP

  programmasining  internet  grantlari  natijasida  tashkil  kilingan  va  2002 

yildan faoliyat kursatib kelgan "Masofaviy ta’lim portali" (http://dl.freenet.uz) yoki 

kuplab  Respublikamiz  Universitet  va  Institutlari  tomonidan  uzlarining  veb 

saxifalarida tashkil kilingan "Masofaviy ta‘lim kurslari"ni xam aloxida aytishimiz 

zarur (masalan http://nuu.uz Uzbekiston Milliy Universiteti saytida tashkil kilingan 

kurslar).  Ta‘lim  soxasiga  tegishli  kuplab  foydali  va  kizikarli  veb  saytlar 

yaratilmokda, (http://www.bilim.uz , http://www.bilimdon.uz , http://www.ilm.uz , 

http://www.student.uz  ,  http://www.study.uz  va  boshqalar).  Eng  quvonarli  esa 

internetda nafakat universitet, institut, kolledj va akademik litseylar balki maktablar 

xam uzlarining veb saxifalariga ega bulishmokdalar. 

Boshqa misol kilib Respublikamizning oliy yurtlari tomonidan tashkil kilingan 

videokonferentsiyalarni xam aytish mumkin. 2002 yilda Respublikamizda birinchi 

marta  Prezident  Devoni,  Tashqi  Iqtisod  Aloqalar  Vazirligi,  Jaxon  Iqtisod  va 

Diplomatiya  Universiteti  va  Toshkent  Davlat  Iqtisodiyot  Universiteti  urtasida 

videokonferentsiya  utkazildi.  Xozirgi  kunda  Respublikamizning  Toshkent  Davlat 

---

 

 

 

12 

 

 

Texnika  Universiteti,  Toshkent  Davlat  Iktisod  Universiteti,  Jaxon  Iktisod  va 

Diplomatiya Universiteti, Toshkent Davlat Agrar Universiteti va boshqa oliy o‘quv 

yurtlarida bir necha marta videokonferentsiyalar utkazqilgan edi va utkazilmokda. 

2010 yildan boshlab Toshkent axborot texnologiyalari univesiteti va filiallari 

o‘rtasida  vidiekonferentsiyalar  o‘tkazilmoqda.  Mashg‘ulotlarni  shu  sohadagi 

yetakchi  mutaxassislar  olib  bormoqda.  Hozirgi  paytda  Farg‘ona  filialining 

magistrlari on-line shaklda My SQL Java Script tillaridan o‘z bilimlarini masofaviy 

shaklda oshirmoqdalar. 

Auditoriyalarda  olib  boriladigan  an‘anaviy  o‘quv  jarayonidagi  o‘qituvchi  va 

student 

orasidagi 

muloqot 

kerakli 

darajada 

komp‘yuterli 

aloqa 

videokonferentsiyaning yaratilishi bilan bog‘liq. Audio va video raqamli signallarni 

uzatish  sohasidagi  zamonaviy  yutuqlar  komp‘yuterli  videokonferensiya  aloqa 

tizimlaridan keng foydalanish imkonini beradi. 

Kompyuterli  videokonferensiya  aloqa  sifati  ko‘p  jihatdan  komp‘yuterli  lokal 

tarmog‘ida  ham  internet  tarmog‘ida  ham  foydalanuvchilarga  o‘zaro  aloqa  ya‘ni, 

ma‘lumotlarni almashish turiga bog‘liqdir. 

Bu  tezlik  o‘z  navbatida  kanalning  o‘tkazish  darajasi  hamda  bu  kanaldagi 

foydalanuvchilar  soniga  bog‘liqdir.  Afsuski  xozirgi  paytda  talab  qilinadigan  sifat 

darajasi ma‘lum bir lokal tarmoq ichidagi taminlamoqda. INTERNET tarmog‘ida 

bu qoniqarsiz. Sifat darajasi ISDN bilan nomlanadi. 

Zamonaviy  komp‘yuterli  videokonferentsiya  aloqa  tizimlarining  asosiy 

vazifalari quyidagilaridan iborat: 



 

Audio ma‘lumotlarni almashtirish; 



 

Video ma‘lumotlarni almashtirish; 



 

Vertual auditoriya doskasini yaratish; 



 

Klaviatura orqali matnli ma‘lumotlarni kiritib muxokamani tashkil etish; 



 

Fayllarni jo‘natish; 



 

Amaliy  dasturlardan birgalikda foydalanish; 

---

 

 

 

13 

 

 



 

Ko‘p  tomonlama  konfrentsiyalardan  foydalanish;  Masofaviy  ta‘lim  uchun  o‘quv 

uslubiy materiallar. 

Masofaviy  ta‘lim  tinglovchisi  fan  dasturlari  chop  etqilgan  yoki  Elektronik 

ko‘rinishdagi  darsliklar  va  o‘quv  qullanmalar  (darslik,mashqlar  to‘plami  ) 

laboratoriya  ishlarini  bajarish  uchun  qullanmalar  va  boshqalar.  SHuningdek 

mashg‘ulotlar bo‘yicha ishlash tashkil qilish uchun uslubiy qullanmalarni o‘z ichiga 

olgan o‘quv uslubiy narsalarga ega bo‘lish kerak.