Article · April 018 citations reads 1,022 author

 
222 
Айимбетова Ш.
Изучение в области естествознания растительного 
покрова пустынных пастбищ Южного Приаралья..................................
 
224 
Бегжанова Г.Т.
Фанни ўқитишда фойдаланадиган кургизма 
воситаларнинг аҳамияти.............................................................................
 
225 
Бекмуратова Д.М. 
Информационные технологии для формирования
коммуникативных компетенций у студентов при изучении курса 
экологии.......................................................................................................
 
226 
Begjanova G.T.
Pedagogik texnologiyalar ichida didaktik 
texnologiyalardan (matbuot konferentsiyasi) darslarda foydalanishning 
ahamiyati.......................................................................................................
 
227 
Давлетмуратова В.Б. 
Курс «физиология растений» в структуре 
подготовки специалистов биологии..........................................................
 
228 
Жабборов А.Р. 
Педагогические основы формирования у студентов 
биологического факультета эстетико-экологического сознания во 
внеаудиторной работе................................................................................
 
230 
Jumamuratova A., Tlepov J. 
Biologiyani oqitiwda paydalanilatuǵin
metodlar........................................................................................................
 
234 

---

Kópshilik ósimliklerden mikroorganizm hám viruslardı joǵaltatuǵın antibiotikler 
hám fitontsidlerge bay preparatlar tayarlanadı, sonliqtan ilmiy táwipshilikte 
paydalanilatuǵin dárilik ósimliklerdiń kópshiligi ásirler dawamında xalıq isletip kelgen 
ósimliklerden alınǵan.
Xaliq meditsinasinda jiydeden islengen kontsentratlar dem aliw jollariniń hám 
asqazan ishek keselliklerine, revmatizmge, podarhaǵa paydalaniladi. 
Jiydeden kontsentratti tómendegishe tayarlanadi. 50 gr maydalanǵan miyweni 2 
stakan suwǵa salip 6 saat qoyadi, keyin súzip, az muǵdarda suw quyip 30 minut 
dawaminda áste janǵannan otta qaynatadi. Bunnan keyin tayin bolǵan qaynatpadan 1 as 
qaziqta kúnine 2-3 ret ishedi .
Dári maqsetinde oniń gúlleri hám miywesi paydalaniladi. Orta Aziya xaliq 
meditsinasinda qurǵaq miywesin yamasa miywesiniń qaynatpasin asqazan awiriwlarina, 
kolitke, balalar ish awiriwina, joqari dem aliw jollariniń qatarina qollaniladi. Al japiraǵin 
revmatizmge bel awiriwǵa iǵallap basiw yamasa iǵallap tańiw túrinde qabillaw usinis 
etiledi. Jurektiń iskerligin jaqsilaw ushin gúliniń efir mayin iskeletedi. Zabaykalya xaliq 
meditsinasinda isiklerdi, qurqulaqti, tis awiriwlardi jaralardi, irińli jaralari emlew hám 
quriqqa qarsi qollaniladi.
Jigildik-bul biyikligi 5-6 metrden asatuǵin aǵash ósimligi. Jiydeliler tuqimlasina 
jatadi. Japiraǵiniń uzinliǵi 3 sm, eni 1 sm, miywesi shar formada, shańǵalaǵi mayek 
tárizli. Qaraqalpaqstanniń barliq rayonlarinda, kanallardiń, kollektorlardiń, salmalardiń 
boylarinda hám toǵaylarda keń tarqalǵan. Kópshilik toǵaylarda jigildik assotsiatsiyasin 
dúzedi. May ayinda gúlleydi, iyul-avgustta miyweley baslaydi, oktyabr-noyabrde pisedi. 
Jigildiktiń japiraǵinda vitamin S, kumarin paqaliniń qabiǵinda, shaqalarinda 
eleagin, tetragidrorarmol hám metiltetragidrogarmol alkoloidlari, gúlinde xosh iyisli egfir 
mayi, miywesiniń jumsaq bóliminde uglevodlar, tanninler, vitamin S, az muǵdarda 
organikaliq kislotlar, kaliy hám fosfor duzlari bar. Jigildiktiń óseri paqallari shayir bólip 
shiǵaradi, bul meditsinaliq maqset ushin jaramli. 
Miywesiniń jumsaq bóliminde ilimiy derekler boyinsha 10,5% belok, glyukoza, 
fruktoza, kómir kislotasi, vitamin S, organikaliq kislotalar, ádewir muǵdarda kaliy hám 
fosfor duzlari bar. paqaliniń qabiǵinda, shaqasinda alkoloidlar: 0,1% eleagnin, 0,01% 
tetragidrogarmol, dubil hám boyawshi zatlar, gúlinde 0,01 efir mayi japiraǵinda askorbin 
kislotalari boladi.