Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J



Download 3,43 Mb.
bet117/166
Sana31.12.2021
Hajmi3,43 Mb.
#247977
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   166
Bog'liq
Informatika va informatsion texnologiyalar faniga kirish va kurs

Ismlar va identifikatorlar

Ma‘lumki, ma‘lumotlarning tahlili jarayonini ifodalovchi algoritm turli xil ob‘ektlar (o’zgarmaslar, o’zgaruvchi miqdorlar, funktsiyalar va hokazo) ustida ish olib boradi. Bu ob‘ektlarga ularning vazifasi va qabul qiladigan qiymatlariga qarab maxsus ismlar beriladi. Shu ismlarni odatda, identifikatorlar deb ataladi. Identifikator deb harf yoki "_" belgisidan boshlanuvchi, harf, raqam va "_" belgisining ixtiyoriy ketma-ketligiga aytiladi:



:=

Agar quyidagi oraliq tushunchani kiritsak:



:=

Yuqoridagi aniqlashni quyidagicha ham yozish mumkin:



:= {}.

Xizmatchi so’zlardan identifikator sifatida foydalanish mumkin emas. Odatda identifikator so’zining o’rniga qulayroq va qisqaroq qilib ism deyish mumkin. Dasturda qatnashuvchi ob‘ektlarga ismlarni dastur tuzuvchi o’z ixtiyoriga ko’ra tanlab olishi mumkin. Bir xil ism bilan bir necha xil ob‘ektlarni nomlash mutlaqo mumkin emas. Turbo Pascal muhitida ismda qatnashuvchi belgilar soni (ism uzunligi) 63 ta belgidan oshmasligi kerak.

Ismlarga misollar:
_Burchak, _A1, Ahmad_Berdiev, C, Summa, Time, A, S1, …

E‘lonlar

Paskal tilining asosiy tushunchalaridan biri e‘lon qilish hisoblanadi. Dasturda qatnashuvchi barcha ob‘ektlarning ismlari mos ravishda dasturning bosh qismida, ularning qanday tipdagi qiymatlar qabul qilishi mumkinligiga qarab, e‘lon qilinib qo’yilishi kerak. Paskal tilida e‘lon qilishning 5 xil turi mavjud:



  • metkalar e‘loni;

  • o’zgarmaslar e‘loni;

  • tip aniqlash uchun e‘lon;

  • o’zgaruvchilar e‘loni;

  • protsedura va funktsiyalar e‘loni.

Umuman olganda, yuqorida sanab o’tilgan e‘lonlarning vazifalari ularning nomlaridan ham sezilib turibdi, e‘lonning vazifalari esa keyinroq to’la ochib beriladi.
O’zgaruvchilar

O’zgaruvchi, dastur ob‘ekti bo’lib, turli xil qiymatlarni xotirada ma‘lum nom bilan saqlab turish uchun ishlatiladi. o’zgaruvchi o’z qiymatini dasturni bajarilish davomida, o’zlashtirish operatori yordamida qabul qiladi. qabul qilingan qiymat, o’zgaruvchiga boshqa yangi qiymat berilmaguncha saqlanib turiladi va yangi qiymat berilishi bilan eski qiymat butunlay o’chib, yo’q bo’lib ketadi. Har bir o’zgaruvchiga ma‘lum bir tipga tegishli qiymatlarnigina qabul qilish huquqi beriladi. Boshqa tipdagi qiymatlarni o’zlashtirishga urinish dasturning xatoligini ta‘minlaydi.

o’zgaruvchi - bu identifikatordir. Uning ismi o’zgaruvchining qiymatiga murojaat qilishda ishlatiladi. Boshqacha aytganda, dastur matnidagi ism, shu o’zgaruvchining qiymatini ifodalaydi.



Download 3,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   166




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish