Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

Ma‘lumotlarni bankining vazifalari 
Ma‘lumotlarni kayta ishlashning servis vositalari-axborot bazasiga xizmat ko’rsatish bo’yicha 
kumakchi vazifalarni ta‘minlashi lozim. Ular bazaning dasturiy vositalariga tegishli. Bular 
ma‘lumotlar fayllari va tashuvchi-mashinalar bilan ishlash bo’yicha turli utilitalardir. Ularga 
quyidagilar mansub: nusxa olish, arixvlash, tiklash, antivirus vositalari, tarmog’i utilitalari va
boshqalar. 
Foydalanuvchining amaliy dasturlari universal algoritmlash tillaridan birida yaratiladi. 
Bunday dasturlarda, odatda, ularda ishlab chiqiladigan ma‘lumotlardan mustaqil bilish 
ta‘minlanmaydi. Ayrim joylarda bitta fan sohasining turli masalalariga oid axborot massivlarida 
ma‘lumotlar takrorlanadi. Bu xol turli masalalar bo’yicha bir xil ma‘lumotlarni bir necha marta 
kiritishga olib keladi va dastlabki ma‘lumotlarga o’zgartirishlar kiritganda ancha muammolarni 
keltirib chiqaradi. Amaliy dasturlar, shuningdek, MBBTda universal algoritmik tilda yaratilishi 
mumkin. 
Nazorat savollari 
1.
Ma‘lumotlar bazasi deganda nimani tushinasiz? 
2.
Bir kishi va ko’p kishi foydalanadigan ma‘lumotlar bazasi haqida ma‘lumot bering. 
3.
Ma‘lumotlarni kayta ishlashning namunaviy operatsiyalari qanday bo’ladi? 
4.
Mashina ichki axborotlar bazasini tashkil etish deb nimaga aytiladi? 
5.
MBBT ma‘lumotlar bazasidan surovlarni qanday tashkil etiladi?
 

---

82 
Mavzu: MS Access dasturida ma‘lumotlar omborini tuzish 
 
Reja: 
 
1.
MS ACCESS va uning ishchi oynasi. 
2.
Jadval tuzish. 
3.
Accessda ishlash texnologiyasi. 
4.
Zapros (surov)lar tashkil qilish. 
5.
Forma tashkil qilish. 
6.
Yozuvlar tashkil qilish. 
7.
Otchyot(hisobotlarni) tashkil qilish 
8.
Ma‘lumotlarni manipulyatsiya qilish tili