Қарши давлат университети боланғич таълим кафедраси

16-МАВЗУ. ТАРБИЯВИЙ ИШЛАРНИ РЕЖАЛАШТИРИШ ВА 
УНГА ҚЎЙИЛГАН ПЕДАГОГИК ТАЛАБЛАР 
Тарбия жараёнининг мазмуни болаларга бериладиган маънавий ахлоқий 
билимлар тизими, ишонч, эътиқод, интизом, хулқ-атворни бир бутун 
ҳолатини ташкил этади. Мустақил Ўзбекистонинг, истиқлол ва истиқболи 
учун фидоийлик кўрсатувчи авлодни тарбиялаш мазмуни тамоман ўзгача 
характер касб этмоқда: 
- фуқаролик 
демократик 
жамиятни 
барпо 
этиш 
моҳиятини 
англаб олувчи; 
- ватанини ҳар доим турли оқимлардан ҳимоя этувчи; 
- диний бағрикенглик ва меҳр-муравватли бўлиш; 
- давлат сиёсатини тушуниш унга фидоий бўлиш; 
- ўзлигини англаш, аждодлар меросини қадрлаш; 
- юқоридаги комил инсонга хос сифатларни тарбиялашда; 
- мақсадни аниқлиги ва уни тўғри йўналтириш маданияти; 
- тарбиячи-ўқитувчи ва тарбияланувчини ҳамкорлик фаолияти; 
- ўзини англаш, мустақил фикрловчи эътиқодлиги ва ихтиёрлик. 
Мактабгача таълим муассаса тарбиячиларини тарбиячилик фаолияти ва 
уни амалга ошириш методикасини «Учинчи минг йилликнинг боласи» 
қўлланмасидан фойдаланишни тавсия этамиз. 
Тарбиявий ишларнинг мазмунида бир бутун ёндашишдан бош мақсад, 
“Миллий истиқлол ғояси: асосий тушунча ва тамоийллари дастури”даги 
ғояларни болаларнинг онгида ўзига хос ва мос равишда сингдиради. 
- Халқимизнинг бой маънавий, анъана, удум, урф-одатлар ва 
аждодларимиз меросидан фойдаланиш. 
- Ўзбекистон Республикаси Конститутцияси, адолат, ҳақиқат ва 
эркинликни, ишонч-эътиқодни тарбиялаш. 
- Юрт тинчлиги, Ватан равнақи, халқ фаровонлиги моҳиятини изоҳлаш. 
- Меҳрли-мурувватли ва бағри кенглик. 
Айниқса боғча ва кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларнинг таълимий- 
тарбиявий фаолиятлари ўзига хос хусусиятга эга: ўқувчиларда ҳаётий 
тажрибаларнинг камлиги, ўқув-тарбия жараёнида ҳодисаларга қизиқиш, 
«яхши», «ёмон» ҳаракатларга чуқур муносабат билдира олмаслиги кабилар. 
Бошланғич синф ўқувчиларининг дарс ва дарсдан ташқари тарбиявий 
фаолиятини режалаштириш ўзига хос қоидаларга эгадир: 
1. 
Ҳар бир синф жамоасининг тарбияланган даражасини ўрганиш. 
2. 
Ўқувчиларнинг 
оилавнй 
ҳаёти, 
ота-онанинг 
фарзанд 
тарбиялашдаги бурчи ва вазифасини қандай ҳис этиши. 
3. 
Кундалик ўзгаришларга ўқувчиларшшг муносабати. 
4. 
Ўқувчиларнинг шарқона миллий урф-одат, анъаналар ҳақидаги 
билим даражаси. 

---

129 
5. 
Қомусий маърифатпарвар, мутафаккирлар ҳамда ҳозирги замон 
шоир, ёзувчиларнинг ижодиётидан намуна билишлари. Мазкур қоидалар 
боғчада содда ҳолда қўлланилади. 
Юқоридагиларни аниқлашда суҳбат, анкета усулларидан фойдаланиш 
ўринлидир. Шундагина ҳар бир ўқитувчи-тарбиячиларнинг бетакрор, бир-
бирига ўхшамаган тарбиявий тадбир режалари бунёдга келади. Бундай 
режалар тарбиявий таъсирга эга бўлиб мақсадга эриштира олади.