Aromatik alisiklik uglevodorodlar



Download 78 Kb.
bet7/7
Sana31.12.2021
Hajmi78 Kb.
#249030
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
aromatik uglevodorodlar

CH3 C2H5 C2H5 CH3

4444 CH3 H1C2 CN3 SN3

1 2-dimetil 1.4 dietil 1,2-dimetil-

siklobutan siklobutan 4-etilsiklobutan

OLINISHI

Sikloparafinlar va ularning xosilalari asosan, neft va o’simliklar tarkibida uchraydi. Birinchi bo’lib rus olimi V. V. Markovnikov o’z shogirdlari bilan Boku neftidan siklopentan, siklogeksan va ularning xosilalarini ajratib olgan xamda quyidagi usullar bilan sintez qilgan:

1).G.G.Gustavson digaloid birikmalarga rux ta’sir ettirib (Vyurs reaksiyasiga o’xshash) oladi.

CH2-B2

H2C +Zn +Zn Br2

CH2-B2

H.D.Ziliniskiy benzol va uning gomologlarini gidrogenlab siklogeksan va uning gomologlarini xosil qilgan:



CH3 CH3

3N2Ni

1500C

2).Ikki asosli karbon kislotalarning kalsiyli tuzlarini pirolizga uchratilib xosil bo’lgan siklik ketonni qaytarilish yo’li bilan tegishli sikloparafin olinadi.



O

C O +2H2

(CH2)N Ca 350 (CH2)P C=O (CH2)2CH2

C O -H2O

O

Sikloparafiplarniig fizik xossalari.

Sikloparafinlarning xossalari alkanlar xossasiga o’xshash bo’lib, ularning dastlabki ikki vakili gaz, qolganlari suyuqlik va qattiq moddalardir.




KIMYOVIY XOSSALARI.

Sikloparafinlardan faqat siklopropan va siklobutan xalqa uzilishi xisobiga birikish reaksiyasiga kirishadi qolganlarining xususiyati toyingan uglevodorod-larga o’xshash o’rin olish reaksiyasiga ega.





+Br2 BrCH2-CH2-CH2Br

+H2 CH3-CH2-CH2-CH3

+Br2 Br +HBr
Siklopropan va siklobutan birikish reaksiyasiga kirishadi, qolganlari esa o’rin olish reaksiyasiga ega ekanligi sababini nemis kimyogari Adolf Bayer o’zining "Kuchlanish nazariyasi" bilan tushuntiradi.
AXAMIYATI

1.Aromatik uglevodorodlar ayrimlari erituvchi xilma xil organik moddalarni

sinteziga (adepin kislota, kaprolakton) geksaxloran olishda va x/k va fiziologik

aktiv moddalar olishda ishlatiladi.

Sikloparafinlarning yoqilgi sifatida ishlatilishidan tashqari sintetik tola amino-

kapron, poliamid smola (naylon tolasi) olishda;

3.Xar xil organik sintezlarda ishlatilishlarini tushuntiriladi.


XULOSA

1.Demak aromatik uglevodorodlar biriktirish reaksiyaga ko’ra o’rin almashish

reaksiyalariga oson kirishadi.

Benzol xalqasidagi CH teng kuchli undagi C=C atomlari gibridlanishda σ boglar

uzunligi -1,4 A teng ekanligidadir.

3.1 tur o’rinbosarlar benzol xalqasiga elektron bulutlarni yo’naltirsa.II tur o’rin-

bosarlar esa xalqadagi elektron bulutlarini tortadi.

4.Aromatik uglevodorodlarni ayrim repilent, gerbitet, aspirin va xokazo olishda



ishlatiladi.
ADABIYOTLAR




  1. А.Ф.Бочков, В.А.Смей. “Органический синтез ” М. “Наука” 1987.

  2. Н.К.Кочетнов, Г.В.Кондратова. “Тонкий органический синтез, его значения, особенности развития”. М. “Знание”. 1984.

  3. О.С.Чижов, А.О.Чижов. “Рациональное планирование сложного органического синтеза”, М. “Знание” 1988.

  4. Ч.Лейн, Л.Пейт. “Как выбрат путь синтеза органического соединения”. М. “Мир”. 1973.

  5. К.Вюллер, Д.Пирсон. “Органические синтезы” М. “Мир”. 1973.

  6. А.Н.Несмеянов. «Начало органической химии». М. 1974.

  7. Гауптман З., Грефе Б., Реманс Х. «Органическая химия». М.: Мир. 1979.

  8. Моррисон Р., Бойд Р. «Органическая химия». М.: Мир. 1974.

  9. Аҳмедов Қ.Н., Йўлдошев Ҳ.Й. «Органик киме усуллари». Т.: «Университет». 1998 – 2003.

  10. Аҳмедов Қ.Н., Абдушукуров А.К., Тожимуҳамедов Х.С., Йўлдошев А.М. «Органик Киме умумий курсидан маърузалар матни». Т.: «Университет». 2000.

  11. Х.М. Шахидоятов, Х.У. Ходжаниязов «Функционально-замешенные пиримидины» Ташкент-2010 ФАН.

Download 78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish