Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

 Mavzuning maqsadi: 
Oilaga mansub o‘simliklarning 
anatomo-morfologik tuzilishini, ko‘payishini, turlar 
sonini, tarqalishi va ekologiyasini, tizimda tutgan 
o‘rnini, muhim vakillarining ilmiy (lotincha) nomlarini 
va ahamiyatini o‘rganish. 

---

97 
Kerakli jihozlar:
 
gerbariylar, o‘simliklar aniqlagi-
chi, rasmlar, jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, 
mevalar, lupa, pintset, preproval nina va boshqalar. 
Nazariy tushuncha:
 
Bu oilaga kiruvchi o‘sim-
liklarning vakillari Yer yuzining deyarli hamma joyida 
uchraydi. Oilaning 1000 ga yaqin turkum va 25000 
turi ma`lum. Ularning ko‘pchiligi o‘tlar, ba`zan chala-
buta, kamdan-kam hollarda daraxtsimonlari ham 
uchraydi. Barglari oddiy, poyaga asosan ketma-ket, 
ba`zan qarama-qarshi yoki halqqa bo‘lib joylashgan. 
Barg yaprog‘ining shakli har xil yon bargsiz. Gullari 
to‘pgulli bo‘lib, savatchada joylashgan. Savatcha sirti 
bir qator yoki bir necha qator bo‘lib tuzilgan o‘rama 
bargchalar bilan qoplangan. Savatcha yassi, bo‘rtgan 
yoki botiq gul o‘rni atrofida hosil bo‘ladi. Gul o‘rni silliq 
yoki pardasimon, qiltiqli ba`zan tukli bo‘lishi mumkin. 
Savatchada hosil bo‘lgan gullarning soni bittadan 
tortib, ba`zan bir nechtagacha boradi. Ular ikki jinsli, 
bir qismi ayrim jinsli yoki pushtsiz (changchi va 
urug‘chilar rivojlanmagan) bo‘ladi. Gulkosacha bargi 
reduktsiyalanib, oddiy yoki patsimon tuklarga, goho 
qiltanoqlarga aylangan. Bular mevada saqlanib 
qolib, keyinchalik, urug‘larning shamol yordami-
da tarqalishiga xizmat qiladigan popuk (ukpari) 
yoki kokillarga aylanadi. Gultojibarglari hamisha 
tutash holda bo‘lib, to‘g‘ri yoki noto‘g‘ridir. 
Changchilari 5 ta, chang iplari erkin bo‘lib, 
chang xaltachalari birikkan holda naycha hosil 
qiladi. Urug‘chisi 1-2 ta mevabargchadan iborat. 
Tugunchasi ostki, bir uyali. Mevasi pistacha. 
Oila vakillari gultojibarglarining tuzilishiga qa-
rab, 4 ta toifaga bo‘linadi.