Argentina

ARGENTINA

Bajardi : Begmatov B

Argentina (Argentina), Argentina Respublikasi (República Argentina) — Janubiy Amerikadagi davlat. Qit’aning jananubi-sharqiy qismini, Olovli Yer orolning sharqiy qismini va bir qancha orollarni egallaydi. Atlantika okeani sohilida joylashgan.

Ma’muriy jihatdan 22 viloyat (provinsiya), federal (poytaxt) okrugi va Olovli Yer hududiga bo‘linadi. Maydoni 2767 ming km². Aholisi 43,417,000 Poytaxti Buenos- Ayres shahri.

Argentinlar (mamlakat aholisining 90%) asosan yevropalik muhojirlardan shakllangan. Shuningdek italyanlar, yahudiylar, ukrainlar, is-panlar, katalonlar, polyaklar, nemislar, fransuzlar va boshqalarlar ham yashaydi. Tub joy aholisi — indeyslarning aksariyati yevropaliklarning mustamlakachilik harakatlari jarayonida qirilib ketgan. Ularning oz qismi (kechua, tupiguaranlar va boshqalar) Argentinaning shimoliy-g‘arbida va Paragvay bilan bo‘lgan chegara yaqinida yashaydi. Rasmiy tili — ispan tili. Dindorlarning aksariyati katoliklar. Aholining o‘rtacha zichligi 1 km²ga 9 kishidan ko‘proq. Aholining 86% shaharlarda yashaydi.
Yirik shaharlari

Argentina asosan, qishloq xoʻjaligi xom ashyosini qayta ishlashga ixtisoslashgan. Yetakchi tarmoq — oziq-ovqat (go‘sht, yog‘, un, vi-nochilik, konserva, qand-shakar) sanoa-ti. Go‘sht yetishtirish va eksport qilish sohasida A. dunyoda oldingi o‘rinlardan birida turadi. To‘qimachilik, charm-poyabzal tarmoqlari rivojlangan. Og‘ir industriyada mashinasozlik (traktor, qishloq xoʻjaligi mashinalari, avtomobillar, sta- noklar, elektr texnika asbob-uskuna-607lari va boshqalar), neftni qayta ishlash, qora metallurgiyaning salmog‘i katta. Se-ment, sellyuloza-qog‘oz korxonalari bor. Neft, gaz, qo‘rg‘oshin, pyx, temir, uran, berilliy va volfram rudalari qazib olinadi. Yoqilg‘i- energetika balansi-ning salkam 85% ni neft va gaz tashkil qiladi. AESlar qurilgan.

Asosiy sano-at markazlari: Buenos-Ayres, Rosario, Kordova, La-Plata.


QISHLOQ XOʻJALIGI
Argentina chorvachilik mahsulotlarini, don va moyli ekinlar hosilini tovar sifatida tayyorlashga ixtisoslashgan. Yirik yer egaligi rivojlangan: 1 ming gakterdan ortiq yerga ega bo‘lgan xujaliklarga hamma yerlarning 75% qaraydi. Argentinada yaroqli yerlarning faqat 20% ga ekin ekiladi. Argentina ning yetakchi tarmog‘i chorvachilik bo‘lib, unda go‘sht yetishtiriladigan qoramolchilik va go‘sht-jun olinadigan qo‘ychilik ustun turadi. A.da qoramollar — 51 mln.,
qo‘ylar — 29 mln., cho‘chqalar — 4,1 mln. boshni tashkil etadi. Dehqonchilikning yetakchi tarmog‘i — g‘allachilik. Bug‘doy, makkajo‘xori, javdar, suli, arpa, tex-nika ekinlaridan — kungaboqar, zig‘ir, paxta yetishtiriladi. Muhim yem-xashak ekini — beda. Bog‘dorchilik,
tokchilik rivojlangan. Qimmatbaho daraxt navi, jumladan dubil ekstrakti olinadigan kebracho
tayyorlanadi. Baliq ovlanadi.

Argentinalar uzunligi — salkam 34,1 ming km, avtomobil yo‘llari — 211,4 ming km. Asosiy porti — Bue-nos-Ayres. Xalqaro aeroporti — Eseysa (Buenos-Ayres yaqinida).Chetga chiqariladigan qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining 80% go‘sht, don, yog‘, xom teri, jun, ho‘l mevalarga to‘g‘ri keladi. Chetdan mashinalar, transport vosita-lari, metall, yoqilg‘i, kimyoviy tovarlar keltiriladi. Asosiy savdo mijozlari: AQSH, Braziliya, Italiya, Germaniya va Yaponiya. Pul birligi — peso.

ARRH MTIHH K WIH H KHPORT UARHOTK 2O 2 2

• 
  US
  
• 
  Canada ^{B Br}a^zil
  
• 
  UK
  

N Netherlands a All Others
^¿¿/t bt iZ^{-- ,}


m M OJ1O W H ai e n ap agm crowa M 3 ep o eaie k1 z ep a 6 a 6 o e ai e
m FI p au L1e n a p agm c@/k1B OF I->l

m Ko pr o e cix au pui

e D e o eñ

m De e u,

• 
  Qishloq xo`jaligi — 9,9 %. dehqonchilik(bug`doy
  

, makkajuhori, kungaboqar, mevalar), chorvachilik (go`sht mahsulotlari va jun tola mahsulotlari ).

• 
  Sanoat— 32,7 %.
  
• 
  Hizmat ko`rsatish — 57,4 %. Turizm va savdo sotiq va boshqala.