Ҳарбий эпидемиология

БАКТЕРИОЛОГИК РАЗВЕДКА 
Бактериологик разведка дейилганда, ҳарбий қисм қўмондонлиги ва 
хизматлари, ҳамда қўшин разведка ўтказиш бўлинмалари, кимёвий хизмат 
бўлинмалари, тиббий ва вертикал хизматларни жалб қилган ҳолда душман 
томонидан бактериологик воситаларни қўллаш эҳтимоли борлиги тўғрисидаги 
барча маълумотларни ўз вақтида тўплаш; бактериологик воситаларни қўллаш 
усулларини аниқлаш; ҳаво, тупроқ, сув, озиқ-овқатлар, пичанларни бактериал 
воситалар билан зарарланганлигини ўз вақтида аниқлаш ва қўлланилган 
бактериологик воситанинг турини аниқлаш учун ўтказиладиган комплекс чора-
тадбирлар тушунилади. 

---

40 
Бундай разведкани қисмларда тиббий хизмат бўлими бошқаради. 
Бактериологик разведканинг вазифаларини шартли равишда 3 гуруҳга бўлиш 
мумкин: 
1. Душман томонидан бактериологик қурол қўлланилиши хавфи 
туғилганда разведка хизмати томонидан олинган маълумотларни йиғиш ва 
умумлаштириш; 
2. Бактериологик қурол индикацияси; 
3. Қўлланилган бактериологик қурол масштабларини аниқлаш. 
Разведка маълумотларини йиғиш ва умумлаштириш 
 
Маълумотларни йиғиш тиббий бўлмаган хизматчилар томонидан ҳам 
амалга оширилади. Кўпгина йиғилган маълумотларни баҳолаш учун тиббий 
ходим талаб этилади. Бу эса, хусусан душман қисмларида эпидемик жараён 
табиий йўл билан кечиши ҳисобига баъзи бир юқумли касалликларнинг 
тарқалиши хавфини эътиборга олиб, ўз қисмлари ўртасида оммавий эмлаш 
ўтказиш тўғрисидаги маълумотларни баҳолашда бактериологик қуролдан 
ҳимояланиш заҳираларини яратишда ва бошқаларда аҳамиятлидир.
 
ИНДИКАЦИЯ. Бактериологик қурол индикацияси деганда душман 
томонидан бактериологик қурол қўлланилганлиги фактини ва бунда 
ишлатилган бактериал восита турини аниқлашга қаратилган барча чора-
тадбирлар мажмуаси тушунилади.
Душман томонидан бактериологик қурол қўлланилганлиги фактини 
аниқлаш махсус бўлмаган индикация дейилади ва бунда қўлланилган 
қўзғатувчини аниқлашни махсус индикация дейилади. Шунга кўра, махсус 
бўлмаган индикация бактериологик қурол қўлланилган пайтда ўтказилади, 
махсус индикация эса бактериологик қурол ишлатилганда уни асоратларини 
йўқотишда қўлланилади. Индикацияни ўтказиш учун асосан кимёвий ва тиббий 
хизмат куч ва воситалари ишлатилади. 
Махсус бўлмаган индикациянинг вазифаларини радиацион-кимёвий 
разведка бўлимлари ва барча ҳарбий хизматнинг кузатув постлари олиб бориши 
керак. Бактериологик қурол қўлланилганда шубҳа туғдирувчи ҳолатларга 
қуйидагилар киради: снарядларни портлатиш натижасида ва душман 
самолётлари кетидан аэрозоль ҳосил бўлиши, ерда суюқлик томчилари, 
кукунсимон моддалар ёки бўғимоёқлиларни, кемирувчиларни ғайри-табиий 
тўпланиши ва бошқалар. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

41 
Жадвал №_3