"arbain"dagi qit`alar sharhi

"ARBAIN"DAGI QIT`ALAR SHARHI

«Arba'in» – 40talik degani. Unda sahih hadislarning 40tasi jamlanadi. Rasululloh bir hadislarida: «Ummatimdan qaysi birlari hadislarimdan qirqtasini yod olib, boshqalarga yetkazsa, qiyomatda unga shafoatchi bo‘laman, u faqih o‘laroq tiriladi», deganlar.
Butun tarixda ulamolar «Arba'in» yozishga shu hadisdan ilhom olishgan. Ular ichida tarjima qilinganlari, nazmiylari ham bor. Abdurahmon Jomiy ham fors tilida «Arba'in» yozdi. Oz fursatdan so‘ng Alisher Navoiy Jomiy tanlagan bu 40 hadisni o‘zbek tiliga tarjima qilib, ularni to‘rtliklar bilan ifodalagan», – dedi Hasanxon Qori.
Birinchi arba'in, turli manbalarga ko'ra, hijratning 61 yoki 62-yillarida, 20-safar kuni o'tkazilgan. Husaynning vafoti haqidagi xabar Madinaga yetib borgach, aholi orasida katta notinchlik yuzaga keldi. Keyin Ibn Junoda hamrohligida ko‘r Jobir ibn Abdulloh shahidlar qabrini ziyorat qilish maqsadida Karbaloni ziyorat qildi. Uning tashrifi Payg'ambar alayhissalomning omon qolgan ayollari va Husaynning omon qolgan yagona o'g'li Zayn al-Obidinning kasallikdan azob chekib, jangda qatnasha olmaganiga to'g'ri keldi.
Arba'in (arab. ạlạ̉rbʿyn‎, forscha ạrbʿy̰n‎) — Umaviylar xalifasi Yazid qo‘shini bilan 72 sahobasi bilan tengsiz jangda halok bo‘lgan Imom Husayn shahidligining qirqinchi kunida o‘tkaziladigan xotira marosimi.
Arba'in dunyodagi eng katta tinch odamlar yig'inlaridan biridir. Shunday qilib, 2012-2013 yillarda Arbainga dunyoning turli burchaklaridan 15 millionga yaqin ziyoratchilar tashrif buyurishdi.