Aral aral boyi ekologiyaliq mashqlalari

Yer yuzida kattaligi bo’yincha 4-o’rinda turgan

• Yer yuzida kattaligi bo’yincha 4-o’rinda turgan
• Orol dengizi qurib bormoqda.Uning ornida beqiyos ‘’Orol choli’’tarkib topmoqda,oqibatda Qizilqum,Qoraqum,Ustyurt chullari uzaro birlashmoqda.bundan 20-25-yil muqadan dengizda suzub yurgan yuk tashiyotgan kemalar qum tofonida g’arq bolib Moynoq, Urga , Uchsoy kabi portlar huvulab qoldi. Orolning yildan yilga chekinishi orolbo’yo iqlimini o’simlik, hayvonat, tuproq sharoytlarini o’zgarishiga olib keldi.
• 1961-yilga qadar Amudaryo dengizga 39-kub km ,Sirdayo esa 13-kub km suv quyardi.

Orol muomosi– bu odamzod tarixida uchragan eng ulkan ekologik va tabiiy ofat bo’lib hisoblanadi. Dengiz atrofida yashaydigan bir necha milion odamlar uning tasiri ostida qolgan.

• Orol muomosi– bu odamzod tarixida uchragan eng ulkan ekologik va tabiiy ofat bo’lib hisoblanadi. Dengiz atrofida yashaydigan bir necha milion odamlar uning tasiri ostida qolgan.
• Bizlar bir necha yil ichida guvohi bo’lganimizdek yer yuzida eng ulkan suv saqlaydigan havza yo’q bolib ketganiga. Shu vaqtgacha bir avlod ko’z o’ngida butkul dengiz yo’q bolib ketishi xali uchramagan edi.

• Orol dastlab

• 1960-yilgcha orol dengizi maydani 66,1 min’ kv teng bo’lgan suv miqdori 1083 kub km bolib u Amudaryo va Sirdaryo hisobidan tolgan.

• Ken’ Aral boyi a’tirapinda bir neshs tu’rdegi hauwanlar jasag’an (копытных) – Buxara suwini, djeyran, taw eshkisi bul O’zbekstan Qizil kitabina kiritilgen. O’zbekstanda sayg’aqlar ustyurt tegisliginde ha’m Qaraqalpaqstan Respublikasinda jasaydi. 1988-jilg’a sayg’aqlar sani 1,0 ml basti qurag’an.

Арал тенизининн курыу динамикасы

• 1964 jil
• maydan 66000 km2
• -100%

• 2001 jil
• maydan 21100 km2
• - 32,0%

• 2009 jil
• maydan 8900 km2
• -13,5 %

• Orol bugungi ahvoli

• Suv miqdori 13 martaga qisqardi
• Maydoni 7 martaga qisqargan.
• Suv sathi 26 martaga pasaydi.
• Suv boyi bir necha km uzoqlashdi.
• Shimol tarafi tuz miqdori 120 g/l tashkil etgan, G’arb tarafinda 280 g/l
• Tashkil etgan.