Арабов Н. У. – Самду ―Инсон ресурсларини бошқариш‖ кафедраси профессори и ф. д. Артиков З. С. – Самиси ―Тармоқлар иқтисодиѐти‖ кафедраси мудири, доц в. б

 
 ―Mehnat iqtisodiyoti‖ fanining maqsadi
– mehnat munosabatlari 
sohasidagi qonuniyatlarni, shu jumladan, mehnat mohiyati namoyon bo‗lishining 
o‗ziga xos shakllari, chunonchi, ish bilan bandlik, mehnatni tashkil etish, unga 
haq to‗lash, uning samaradorligi, mehnat sotsiologiyasi bilan bog‗liq bir qator 
muammolarni o‗rganashdan iboratdir. 
Fanning 
vazifasi
– 
talabalarga 
iqtisodiyotni 
yangilash 
va 
modernizatsiyalash sharoitida mehnatni tashkil etish, mehnat resurslarining 
shakllanishi va ulardan samarali foydalanish muammolarini o‗rganish; iqtisodiyot 
tarmoqlarida mehnat unumdorligini oshirishning asosiy muammolarini aniqlash; 
bozor mexanizmi tizimida mehnat bozorining shaklanishi va rivojlanishi 
muammolarini o‗rganish; aholining ish bilan bandligi va ishsizlikni 
kamaytirishning yo‗llarini aniqlash; korxonaning ish haqi tizimini tahlil qilish va 
32 
O‗zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. // ―Xalq so‗zi‖ 
gazetasi. 2017 yil 23 dekabr. 

---

mehnat ko‗rsatkichlari tahlili ; aholi turmush darajasi daromadlarini oshirish 
muammolarini o‗rganish; mehnat sohasida aniq sotsiololik tadqiqotlar o‗tkazish 
tahlil qilish asosida xulosalar chiqarishni o‗rgatishdan iborat. 
Fan bo‗yicha talabalarning bilim, ko‗nikma va malakasiga 
qo‗yiladigan talablar 
―Mehnat iqtisodiyoti‖ fanini o‗zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan 
masalalar doirasida talaba: 

mehnatning namoyon bo‗lish shakllari va funksiyalari; 

ish joyini tashkil etish va unga qo‗yiladigan asosiy talablar; 

mehnat resurslarining shakllanishi; 

mehnat bozorining shakllanish va rivojlanish qonuniyatlari; 

mehnat bozorini tahlil qilishning iqtisodiy-matematik modellarini tatbiq 
etish usullari va axborot manbalari; 

aholining ish bilan bandlik konsepsiyasi; 

korxonada 
mehnatni 
tashkil 
qilinganlik 
holatini 
baholash 
ko‗rsatkichlari; 

ish haqini tashkil etishning asosiy elementlari; 

mehnat unumdorligini oshirish omillari va zahiralari;

xodimlarni ijtimoiy muhofaza qilish omillari va mexanizmlari haqida 
tasavvurga ega bo‗lishi; 

aholini ish bilan bandligini tartibga solish mexanizmlarini; 

mehnat resurslari balansini tuzish va ishga joylashishga muhtoj shaxslar 
sonini aniqlash uslubiyatini; 

ish vaqti balansi ko‗rsatkichlarini hisoblashni; 

mehnat unumdorligini o‗lchash usullari va ulardan foydalanishni; 

korxonadagi mehnat sharoitlari bilan bog‗liq ish vaqti yo‗qotishlarni 
aniqlash usullarini bilishi va ulardan foydalana olishi; 

mehnat bozori kon‘yukturasi va uning ishlash mexanizmini aniqlash; 

aholining ish bilan bandlik samaradorligi monitoringini amalga 
oshirish;

asosiy ish natijalari uchun rag‗batlantirish tizimlarini ishlab chiqish va 
ularning samaradorligini aniqlash; 

ish vaqti fondini tuzish va undan foydalanishni iqtisodiy tahlil qilish; 

mehnat sharoiti va uning holatini belgilovchi iqtisodiy, ijtimoiy va 
tashkiliy tadbirlarning samaradorligini aniqlash ko‗nikmalarga ega bo‗lishi kerak; 

mehnatga haq to‗lash uchun ajratilgan mablag‗lardan foydalanish 
samaradorligini hisoblash, mehnat bozorida talab va taklifni istiqbollashtirish 
malakalariga ega bo‗lishi kerak.