Arab xalifaligi va musulmon huquqi

Ayirboshlash shartnomasi hunarmandlar, dehqonlar, chorvadorlar o`rtasidagi mulkiy munosabatlarda keng qo`llanilardi. Ayirboshlash savdo-garlar tomonidan ham qo`llaniladi. Ular qishloq va ovullarga turli tovarlar olib borib, ularni qishloq xo`jalik va chorva mahsulotlariga ayirboshlash bilan shug`ullanardi.

Shartnomaning narsasi bo`lib bug`doy, paxta, gazmol, chorva mol-lari, charm, jun, quritilgan mevalar va boshqalar hisoblanadi. Ko`chmas mol-mulk bo`yicha tuzilgan ayirboshlash shartnomasi qozi tomonidan gu-vohlantiriladi. Ko`char mol-mulkni ayirboshlash uchun yozma shaklda tuzilgan shartnoma talab qilinmas, lekin guvohlarning ishtirok etishi inkor etilmasdi.