Қарақалпақ МӘмлекетлик университети экономика кафедрасы микроэкономика пәнинен

20. Монополист өнимине талап функциясы Q_D=400-2P ге, қысқа мүддетли аралықта улыўма қәрежетлер функциясы болса TC=0.5Q²+60Q+100 көринисинде берилген. Егер ҳәр бир өним бирлигине 6 $ салық белгиленсе, өним баҳасы ҳәм сатыў көлеми салық қойылыўынан алдын ҳәм кейин қаншасы пайда жетеди?


XI БАП. БАҲАЛАРДЫ МУЎАПЫҚЛАСТЫРЫЎ ҲӘМ МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ НЫЗАМ

Темаға тийисли мәселе ҳәм тапсырмалардың үлгили шешимлери


1. Истиқлол санаат сарайында болып өтетуғын концертке 3 000 билет сатыўга шығарылған. Билетлер баҳасы 2 түрге болинген болып: үлкенлер ҳәм балалар ушын ҳәр түрли. Балалар билетине талап функциясы
Q_B=6000-400P_B ,
Бул жерде Q_B-балалардың билетке талабы
P_B-балалар ушын билет баҳасы мың сўм есабыда.
Үлкенлер ушын болса
Q_K=4000-100P_K
Бул жерде Q_K-балалардың билетке талабы
P_K-балалар ушын билет баҳасы мың сўм есабыда.
Санаат сарайы басшылығы билетлерди баҳалар дифферециясынан пайдаланған ҳалда сатпақшы. Балалар билеттиң баҳасы ҳәм оларға сатылған билет саны анықлансын.


Шешими:
Үлкенлерге билет сатыўдан түсетуғын дәрамат
TR_B=P_B×Q_B=P_B×(6000-400P_B)=6000 P_B - 400 P_B² буннан MR_B=6000-800 P_B ды өним алыў жолы пенен таўып аламыз
Тап сондай жасларға билет сатыўдан түсетуғын дәраматты анықлаймыз TR_K=P_K×Q_K= P_K×(4000-100P_K)= =4000 P_K -100P_K² буннан MR_K=4000-200 P_K ды анықлаймыз
MR_B=6000-800 P_B= MR_K=4000-200 P_K екенлигинен
800 P_B-200 P_K=2000 ды табамыз буннан P_K=4P_B -10 ге ийе боламыз (1)
Q_B+ Q_K=3000 ге Q_B ҳәм Q_K ларды қойсақ 6000-400P_B+4000-100P_K = 3000 болады буннан 400P_B+100P_K=7 000 ды табамыз буннан болса P_K=70-4P_B ге ерисемиз (2)
(1) ҳәм (2) лардан 4P_B -10=70-4P_B буннан P_B=10 ҳәм Q_B=6000-4000=2000 ды табамыз
Жуўап: балалар билети баҳасы 10 мың сўм ҳәм билетлер саны 2000 болады.