Aqset hám waziypalari. Jobasi

Qosimsha a`debiyatlar:

1. 
   Azarov Yu.P. Pedagogika lyubvi i svobodi. – M.: Topikal, 1994.
   
2. 
   Baydel`dinova G.K. Sem`ya i shkola formiruyut cheloveka. – Alma-Ata: «Mektep», 1984.
   

Bugingi kungi sotsialliq-madeniy ozgerisler hám bilimlendiriwdegi krizisler dun`yada bir katar sotsiallik-pedagogikalik mashkalalardi keltirip shigardi. Olardin katarina XXI asirdin xakiykatligina saykes bilimlendiriudi sholkemlestiriudin jana strategiyalarin tabiu xam bilimlendiriude jana gumanistlik paradigmani jaratiu mashkalalari kiredi.

Putkil dun`yadagi bilimlendiriwdin zamanagoy strategiyalik maksetleri, onin sotsiallik-madeniy, ekologiyalik xam shaxslik aspektlerine ulken dikkat audaradi. Bular Ozbekstannin bilimlendiriu haqqindagi tiykargi mamleketlik xujjetlerinde oz sauleleniuin tapkan. Maselen, Ozbekstan Respublikasinin «Bilimlendiriu xakkinda» Nizaminda jetekshi, birinshi gezekte orinlaniui tiyis uaziypalar katarinda bilimlendiriudin gumanistlik ham demokratiyalik xarakteri, uliuma insaniylik qadiriyatlardin, adam hám onin den sauligi maseleleri ilgeri suriledi. Kadrlar tayarlawdin milliy bagdarlamasinda bilimlendiriu tarauindagi mekemelerdin bilim hám tarbiya beriu metodlarin tanlaudagi erkinligin ken en jaydiriu, milliy ham uliwma insaniylik qadiriyatlardin, shaxs, jamiyet hám korshagan ortaliq arasindagi munasibetlerdin uylesimligin axmiyetliligin tamiynleu, oqiwshilarda estetikalik bay koz-karasti, jokari ruxiylikti, madeniyatti ham tvorchestvolik pikirleudi kaliplestiriu maseleleri en axmiyetli uaziypalar sipatinda belgilengen.

Ozbekstanda uzliksiz talim sistemasin keń kólemde reformalaw barisinda «putkil omir dauaminda talim aliw» formulasi menen xarakterlenetugin milliy modeli jaratilip, onin tiykargi sub`ekti shaxs bolip esaplandi. Global bilimlendiriw tendentsiyalari kontekstinde oqitiw xarakteri tómendegilerdi qabillaw esabinan ozgeredi:

- bilimlendiriwdin uzliksizligi ham galabaliq harekterge iye boliwi;

- individ ushin da, jamiyet ushin da axmiyetliligi;

- bilim beriwdin oqiwshilardin aktiv ozlestire alatugin usillarina bagdarlaniw;

- shaxstin talaplarina beyimlestirilgen bilimlendiriu protsessii;

- bilim beriudin okiushi shaxsina bagdarlaniui, shaxstin ozin aship beriuine mumkinshilikler jaratiudi tamiynleu.

Mekteplerde mamleketimiz nizamlarinda xam Ozbekstan tarepinen ratifikatsiyalangan xalikaralik xukukiy xujjetlerde belgilengen bala xukiklari xam erkinligin tamiynleu mumkinshiligin beretugin, bilimlendiriu protsessinin orayinin mugallim tarepten okiushi tarepke auisiui baklanbakta. Insan xukiklarina tiykarlangan bilimlendiriu Ozbekstan Respublikasinin uzliksiz talim strategiyasinin strukturasina reje tiykarinda kirgizilip atir.

Xaliktin jokari sauatliligi xam balalardin uliuma orta, orta arnauli xam kasiplik bilimlendiriuge sezilerli darejede tartiliui – Ozbekstannin bilimlendiriu tarauindagi axmiyetli jetiskenliklerinen biri.

Sog`an karamastan, bay ha`m unamli ta`jiriybege iye bolg`an, oqitiwshilardin` innovatsiyaliq ha`reketleri na`tiyjesinde jan`alanip turatug`in bilimlendiriw jeke tvorchestvoliq emes, al g`alaba reproduktivlik bolip saqlanip qalmaqta. Zamanago`y strategiyaliq bilimlendiriw maqsetleri sharayatqa karap, kompleks a`melge asirilip atir, yaki uliwma deklaratsiya da`rejesinde qalip ketpekte. Bul bilim beriwdin janasha usillarin tabiw ha`m jamiyetlik rauajlaniwdin jana sharayatlarinda pikirlew ha`m ha`reket etiw zarurligin keltirip shigardi.

Usinday usillardin biri bala menen tatiu munasibette boliw mektebi ideyasi bolip esaplanadi ha`m ol YuNISEFtin bag`darlamalari bag`darlarinin integratsiyasina, sonin ishinde mekteplerde «sanitariya ha`m gigiena» standartlarin ilgeri suriw, «Global bilimlendiriw» ha`m inklyuziv bilimlendiriw joybarlarina tiykarlangan. Sonday -ak ideya ata-analardin` bala menen tatiw munasibette boliw mektebinin` toliq kontseptsiyasinda qatnasiwin kusheytedi.