Aql – idrok koefitsentini aniqlash

Yangi uskunalarga o‘tishda eski uslublarni ishlatish. Bunga misollar juda ko‘p. Eski duradgor taxtalarni qanday randalab oldinga harakat bilan parrahalarni chiqarib boradi, keyin rubanka orqaga bo‘sh qaytariladi-bunda randa ishsiz bo‘sh qaytadi, keyin yana foydali ish xolatidagiharakatga o‘tadi va shu tartibda ish qayta – qayta davom etadi. Odamda rubankani har ikki tomonga ishlash imkoniyati yo‘q. Mashinachi? Xozirgi zamonaviy randalovchi va silliqlovchi stanoklarda ham shu tartib amalga oshiriladi. Shunda o‘ylab qolasiz, har ikki harakatda ham natijaga erishishni ko‘zda tutsa bo‘lmaydimi. Albatta, buni xozirgi texnikalar yordamida maqsadga erishish mumkin, ammo xozirgi mikroprotsessor va manipulyatorlar xali ham eski prinsip asosida ishni bajaradi.
Yangi darajaga o‘tishda eski holatni saqlash.
Bu eng yomon illat bo‘lib, yangi texnika namunalarini yaratish davrida namoyon bo‘ladigan psihologik inersiyadir. Birinchi yaratilayotgan stanoklarning oyoqlari egilgan xolda tayyorlanar edi. Birinchi avtomobillar oldida ro‘paradan kelayotgan otlar bilan adashib ketmasligi uchun otlarning kallasiga o‘xshatib qo‘yilgan. Xozirgi sintetik materiallarni ulovchi lazerli mashinalar eski tikuv mashinalariga o‘xshatib formasi tanlangan va boshq.
Eng yaxshi bajarilayotgan masalalarni, anglab yeta olmaslik.
Buni tasdiqlovchi ko‘pgina PI misollarini keltirish mumkin. Fizik Gers o‘zi ihtiro qilgan radio to‘lqinlarini aloqa texnikalarida qo‘llanilishiga ishonmas edi.
Men bilan bahslashmanglar chunki bu to‘lqinlarni mening o‘zim ihtro qilganman. Men yaxshi bilaman. Bu A.S.Papov Gers bilan bahslashmay radiostansiyani qurib ishlatguncha davom etgan.
Yo‘l diagnostika laboratoriyalari juda kimmat va murakkab texnologiyalarni uzidan mujassam etgan bulib, narxi 500 000- 1 000 000 AKSh dollari mikdorida sotilib, rivojlanaetgan davlatlar uchun bunday yul diagnostika laboratoriyalari judda kimmatga tushadi. Bunday laboratoriyalar yul koplamasini nuksonlarini, rovonligini, geometrik parametrlarini ulchaydi va ma’lumotlar bazasida saklaydi. Rivojlangan davlatlarning yul korxonalari shu ma’lumotlar bazasi asosida yulni xolatini uzgarishini (xarakat jadalligi va iklim sharoitlar ta’sirida) prognoz kilib yul korxonasini xarajatini 5 yillik rejasini tuziladi.ana yana vazminroq misol.Mikrobiolog olimlar kasallik tarqatuvchi bakteriyalarni o‘rganguncha minglab tajribalar o‘tkazganlar.Tajribalarni o‘tkazio‘da ko‘pincha mag‘orlar xalal bergan. Ular paydo bo‘lgan joylarda tezgina mikroblar xalok bo‘lgan. Mikrobiologlar mog‘orlar bilan jiddiy kurashib idishlarni laboratoriyada doim ehtiyot qilishgan. Faqat 20 yillar o‘tib ingliz tadqiqotchisi Fleming mag‘or tarkibida mikroblarni o‘ldiruvchi xususiyatga ega qandaydur modda bor degan hulosaga kelgan. Shunday qilib penesillin paydo bo‘lgan. Uni ihtrosi 20 yilga kech qolgan.
Bu vaqtda tuzalishi mumkin bo‘lgan xar xil yuqumli kasalliklardan 20 millionga yaqin odam halok bo‘lgan.
Mana yana bitta misol. 50 yillarda metallurg olimlar metallni eritish uchun yuqori chastotali elektromagnit maydonni ishlatib ko‘rdilar. Bundan hech narsa chiqmadi, faqat metallni ustki qismi qizib ichki qismi qizimadi. Ko‘p yillik tajribalar natija bermay to‘xtatildi. Faqat 10 yillardan keyin boshqa olimlar yuqori chastotali maydon yordamida (zakalka) qo‘llanildi. Yana kashfiyot PI ko‘ra ko‘p yillarga kech qoldi.