Апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 30 б

Апрель  2021  3-қисм

Тошкент

yo‘lidir.

Ayrim adabiyotlarda pedagoglar tomonidan ―metod‖ bilan ―usul‖ tushunchalarini chalkash 

ishlatish holatlari mavjud. O‘qitish metodlarini muvaffaqiyatli amalga oshishi albatta usullarning 

mahorat bilan qo‘llanilishiga bog‘liq. 

Aksariyat pedagoglar ―metod‖ tushunchasini ―usul‖ deb 

tarjima  qilib  o‘zlarini  va  tadqiqotchilarni  ham  chalg‘itadilar.  Bizningcha  metod  tushunchasini 

tarjima qilish kerak emas. Ta’limda metodlar tizimidan keng foydalanilgan taqdirdagina ta’lim-

tarbiya ishlari sohasida natijarga erishish mumkin. G.Fuzailovaning “Tarix o‘qitish metodikasi” 

nomli o‘quv qo‘llanmasida an’anaviy metodlar umumlashtirilib to‘rtga ajratilib, ularning usullari 

ko‘rsatilgan.

Ta’lim metodlari tizimi deb, eng muhim umumiy belgilari bilan o‘zaro bog‘langan, bir-biriga 

ta’sir ko‘rsatadigan metodlar guruhiga aytiladi. 

Bu  metodlarning  umumiy  muhim  belgilari  - 

o‘qitish va o‘rganish usullari hamda o‘qituvchi va o‘quvchilarning tafakkur faoliyatidan iboratdir.

O‘qitish  metodlari  usullari  va  o‘quvchilar  tafakkur  faoliyatining  turli  shakllari  o‘rtasidagi 

o‘zaro aloqa va ularning bir-biriga ko‘rsatadigan ta’siri asosida bir tizimdagi metodlarning o‘zaro 

bog‘liqligi  yuzaga  keladi.  Ta’lim  tizimi  tajribasida  ko‘rsatmali  o‘qitish  deyarli  hech  qachon 

o‘qituvchining bayonisiz qo‘llanilmaydi, o‘qituvchining bayoni ham doim ko‘rsatmali vositalarga 

suyanadi.  O‘quvchilarning  texnika  vositalari,  matnlar  va  boshqalar  ustidagi  amaliy  faoliyati 

ta’limning ko‘rsatmali va og‘zaki usullari bilan chambarchas bog‘liq bo‘ladi.

---

24