|
XULOSA VA TAKLIFLAR
Xulosa o’rnida shuni aytish joizki, O’zbekiston Respublikasi Mustaqillikka
erishganidan keyin rivojlanish yo’lini kuzatar ekanmiz O’zbekiston hukumatining
bu borada olib brogan islohotlari o’z samarasini yaqqol ko’rsatdi. Hukumatning olib borgan siyosati, ayniqsa tashqi iqtisodiy faoliyati olib borgan ishlari tahsinga
loyiqdir. Rivojlangan va MDH mamlakatlari bilan investitsiyaviy, savdo-iqtisodiy
hamkorlik yildan-yilga rivojlanmoqda. Bu albatta, mamlakatimizda yaratilayotgan
qulay investitsion muhit, xorijiy korxonalar uchun yaratilayotgan shart-sharoit va
imtiyozlarning mahsulidir. O`zbekiston o`z taraqqiyot yo`lidan dadil borar ekan,
xorijiy davlatlar bilan, xususan, rivojlangan va MDH mamlakatlari bilan o`zaro teng manfaatli iqtisodiy aloqalarni rivojlantirib boradi. Bu albatta, respublikamiz
iqtisodiyotining jadal rivojlanishida, O`zbekistonning rivojlangan mamlakatlar
qatoridan joy olishida muhim omil bo`lib xizmat qiladi. O`zbekiston Republikasi
tashqi siyosatida rivojlangan va MDH mamlakatlarining o`rni haqida quyidagi
fikrlarni bildirishimiz mumkin:
- Mustaqillik yillarida O`zbekiston Respublikasi tashqi siyosatini tartibga
soluvchi huquqiy asoslar yaratildi.
- O`zbekiston Respublikasi tashqi siyosatini belgilab beruvchi huquqiy
asoslarning yaratilishida xalqaro huquq normalariga rioya qilindi.
- O`zbekiston tashqi siyosat tamoyillariga qat’iy rioya qilgan holda
rivojlangan va MDH mamlakatlari bilan keng ko`lamli hamkorlikni yo`lga qo`ydi.
- O`zbekiston va MDH o`rtasidagi aloqalarning muhim jihati –
iqtisodiy yo`nalishdagi hamkorlik hisoblanadi;
- O`zbekiston xalq xo`jaligini rivojlantirishda MDH davlatlari bilan
hamkorlik bundan keyin ham muhim ahamiyat kasb etadi.
O`zbekiston va MDH mamlakatlari o`rtasidagi iqtisodiy aloqalar
tahlil qilinganda quyidagi xulosalarga kelindi:
- Hamkorlikning ikkinchi davri (2000-2019-yillar)da iqtisodiy aloqalarning
o`sishi kuzatildi.
- O`zbekiston rivojlanga va MDH mamlakatlar bilan neft-gaz sohasidagi
hamkorlik istiqbolli yo`nalishlardan hisoblanadi. Bu borada rivojlanga va MDH
mamlakatlarining investitsiyalarini jalb qilish borasidagi ishlarni yanada
takomillashtirish maqsadga muvofiq.
- O`zbekiston Respublikasining rivojlangan va MDH mamlakatlari bilan
iqtisodiy aloqalari tahlili shuni ko`rsatdiki, O’zbekiston-Xitoy Xalq Respublikasi,
O’zbekiston-Janubiy Koreya, O`zbekiston-Rossiya o`rtasidagi hamkorlikni yanada rivojlantirish, ayniqsa, mamlakatimiz sanoat korxonalarini texnik jihatda
modernizarsiya qilish bo`yicha yangi loyihalarni amalga oshirish lozim;
Xullas, boshqa sohalar bilan bir qatorda, O`zbekistonda yuqori xaridorgir
mahsulotlar ishlab chiqarish va uning turlarini kengaytirish, birinchi navbatda
to`qimachilik sanoati, elektromaishiy texnika, mashinasozlik va aviasozlik
sohalarida ishlab chiqarilgan mahsulotlarni eksport qilishda o`zaro manfaatli
iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirish zarur.
Sharqiy Osiyo davlatlari bilan investitsion hamkorlik ham yildan-yilga
rivojlanmoqda. O`zbekistonga kiritilayotgan sarmoyaning katta qismi aynan shu
davlatlar mablag`lariga to`g`ri kelmoqda. Masalan, 2019-yilning oxiriga kelib,
Yaponiyaning mamlakatimizga kiritgan sarmoyasi 2,3 milliard AQSH dollarini,
Xitoy Xalq Respublikasining sarmoyasi 4 milliard AQSH dollarini, Koreya
Respublikasining sarmoyasi hajmi 5 milliard AQSH dollaridan oshdi.
2000-yildan 2019-yilga qadar o`zaro tovar ayirboshlash hajmi o`sishi
kuzatildi. Demak, savdo aylanma hajmi yildan-yilga o`sib, yanada barqaror tus
olmoqda. O`zbekiston-Rossiya o`rtasidagi iqtisodiy aloqalar ko`lami MDH
mamlakatlari ichida eng yuqoriligi qayd etildi: savdo
aylanmasi 2000-yilda 100 mln AQSH dollarini tashkil qilgan bo`lsa, 2019-yilga
kelib 6,6 mlrd AQSH dollariga yetdi. Bu O`zbekiston va Rossiya o`rtasida savdo
aylanmasi jadal sur’atlarda rivojlanib borayotganini bildiradi.
Bugungi kunda O`zbekistonning rivojlangan vaMDH mamlakatlari bilan
iqtisodiy aloqalarini yanada rivojlantirish uchun quyidagi takliflarni ilgari surish
mumkin:
O`zbekiston va rivojlangan mamlakatlar uchun manfaatli bo`lgan yuqori
samarali ishlab chiqarish korxonalarining faoliyatini qo`llabquvvatlash va ularni
rag`batlantirish;
Rivojlangan va MDH mamlakatlar investorlarini to`laqonli axborot
(investitsiya loyihalari va biznes takliflar bazasi, hududiy matbuot
nashrlari, iqtisodiy tahlil, xom-ashyo va mehnat salohiyati to`g`risida
ma’lumotlar bilan ta’minlash uchun har bir hudud bo`yicha
viloyatlarning investitsiya salohiyati bo`yicha veb-sayt tashkil etish,
shuningdek, investitsiyaga oid konferensiyalar, seminarlar va
taqdimotlar ko`lamini yanada kengaytirish;
Aloqalarning rivoji, iqtisodiy hamkorlikning ahamiyati bo`yicha
o`quvchi-yoshlarda kengroq tasavvur hosil qilish uchun viloyatlar
hududidagi qo`shma korxonalarga (O`zbekiston-Xitoy Xalq Respublikasi,
O`zbekiston-Janubiy Koreya, O`zbekiston-Rossiya, O`zbekiston-Qozog’iston,)
sayohat va ekskursiyalar tashkil etish;
Bu kabi tadbirlar O`zbekiston rivojlangan mamlakatlar o`rtasidagi
iqtisodiy aloqalar davomiyligini va barqaror rivojlanishiga xizmat qiladi, deb
hisoblayman.
Do'stlaringiz bilan baham: |
