Антропоген омиллар ва уларга таьсниф Режа



Download 26,83 Kb.
bet4/5
Sana03.06.2022
Hajmi26,83 Kb.
#631823
1   2   3   4   5
Bog'liq
Antropen omillar va ularga tasnif

А.Т.М.ни кузатишда


Қуйдаги усуллар ишлатилади:
- органетик кўриш, эшитиш, сезиш, ҳидлаб бўлиш там сезиш;
- ҳайвонот ва ўсимликларни ҳолати ва ҳулқини кузатиш;
- кўчма ҳамда турғун ер усти кантактли ва масофадан туриб
фойдаланиладиган керакли кўрсаткичларни ҳисобловчи жиҳозларни
ишлатиш;
- кўчма ҳамда турғун ер усти контактли ва масофадан туриб
фойдаланиладиган ҳамда (физикавий ёки алоқа йўналишлари ёрдамида) оралиқ аҳборотларни камерал ўзлаштиришлар;
- камуналларни камерал таҳлил қилиш учун йиғиш;
- ҳар ҳил узаткичлар ўрнатилган масофадан туриб аниқлаш жиҳозларини ишлатиш ҳисобига узликсиз кўрсаткичларни ҳисобини олиб бориш;
- ҳар ҳил узаткичлар ўрнатилган масофадан туриб фойдаланиладиган (физикавий ёки алоқа йўналишлари ёрдамида) оралиқ ахборотларни cамерал ўзлаштириш;
- қидирилаёткан кўрсаткичларни аниқлаш мақсадида математик
маделлаштириш усуллларини ишлаб қатор кўрсаткичларни тўғридан тўғри ёки маълум вақтда ўлчаш.
Кимёвий ифлосланишни қуйдаги усуллар билан аниқлаш мумкин:
- фотометрик-назоратдаги ва ўлчанган эритмаларнинг оптик сигметини фарқини ўлчами;
- спектроскопия усул-нурланиш спектирларини ултрабинафша, инфира қизил ва кўринувчи нурлар спектирлари ёрдамида назорат қилишга асосланган турғун ва кўчма асбоблар ишлатилади;
- флуорессент усул- турғун ёки мажбурий люмининсент нурланишлар спектрал интексифликни ёки ўлчаш даврида ўлчашга асослашган нурлантириш манбаи сифатида ултирабинафша нурлари ҳисобланади. Турғун асбоблар ишлатилади.

5.РЭМ
Атмосферанинг ифлосланиш даражаси ундаги ифлословчи бирикмаларнинг рухсат этилган миқдори билан аникланади. Ифлословчи бирикмаларнинг инсон организмига салбий таъсир кўрсатмайдиган энг катта миқдори рухсат этилган миқдор (РЕМ) дейилади. Ифлословчи бирикмалар миқдорининг РЭМ дан ошиб кетиши организмда турли симптом ва касалликларни келтириб чиқаради. Ҳозирги вақтда 600 дан кўпроқ атмосферада учрайдиган моддалар учун РЭМ ишлаб чиқилган. Масалан, СО учун - 0,01 мг/м3, SO2 Учун - 0,05 мг/м3, хлор- 0,03 мг/м3, фенол - 0,01мг/м3, формалдегид учун- 0,003 мг/м3 ва х.о.
Атмосфера ҳавоси ўз- ўзини тозалаш хусусиятига эга. Ундаги ифлословчи бирикмалар, ёмғирлар ёрдамида ювилади, чўкма ҳолида тупроққа тушади, ўсимликлар томонидан ютилади. Лекин чиқинди моддаларнинг кўплаб чиқарилиши унинг бу хусусиятини чеклаб қўяди.
Ҳозирги вақтда атмосфера ҳавосини ҳимоя қилишнинг баъзи тадбирлари ишлаб чиқилган. Масалан, ишлаб чиқариш чиқиндиларини тозалаш, кам чиқиндили ва чиқиндисиз технологияларини яратиш. Атмосферани энг кўп ифлословчи манба бу автотранспорт. Масалан, Тошкент атмосферасига чиқариладиган ифлословчиларнинг 70% и автотранспорт чиқиндисидир. Автотранспортдан чиқадиган чиқиндиларни камайтириш учун автомобиллар техник назоратдан ўтиб туришлари, ёнилғининг сифати яхши бўлиши керак. Автомобилларни газ ёқилғисига ўтиши ҳам чиқиндилар миқдори анча камайтиради. Электромобилларнинг яратилиши ҳам мухим ахамиятга эга. Кейинги вақтларда веломобиллар кўпчилик олимларнинг диккатини ўзига тортмоқда.
Ҳозирги вақтда озон қатламининг емирилиши глобал экологик муаммо бўлиб турибди. Озон қатлами Ердаги жонзотларни ультрабинафша нурлардан ҳимоя қилиб туради. Озон қатлами асосан хлор, фтор, углеводородлар деб аталувчи бирикмалар таъсирида тез емирилади. Ҳозирги вақтда озон қатламнинг баъзи жойларида туйнук ҳосил бўлган. Антарктида устида ҳосил бўлган туйнукнинг катталиги АКШ территориясига тенг.


Download 26,83 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish