Antik davr psixologiyasi

• Reja:
•  
•  
• 1. Antik davrda psixika haqidagi qarashlar. Geraklit
• 2. Milet maktabi namoyondalari Fales, Anaksimandr, Anaksimenning qarashlari.
• 3.Levkipp va Demokritning atomistik materializmi.
• 4.Platon va Aristotel, Gippokratlarning psixologik ta‘limoti.

• H

Geraklit

• Geraklit (era. avvalgi 530 – 470 yillar). Geraklit individual rux va koinot g`oyasini ilgari surdi.Unga ko`ra barcha narsalar asosida olov yotarkan.

• '

Organizmdagi olov uchquni psixologiyadagi –ruxdir.U ,,Olovli va nam’’ holatda bo`ladi odam mast holatda qayerga ketayotganini bilmaydi. Chunki uning psixikasi namdir deb yozadi Geraklit.Uning takidlashicha umumiy rux namini logos qonunlari bilan belgilanadi. Bu fikr bilan Geraklit barcha psixik hodisalar moddiy dunyo qonunlariga bo`ysunishini takidlamoqchi bo`ldi. Determinizm prinsipini juda sodda holatda takidlamoqchi bo`ldi. Lekin uning g`oyalari psixik hayotni hamma eshiklarini ochishga imkoni yetmas edi. Qaysi yo`llar bilan bormagin baribir ruxning chegarasiga borolmaysan degan edi Geraklit.

• '

Olovli atomlar ta’limoti

• Demokrit (er. avvalgi 400 – 370 yillar)

• '

Sochilib ketishdan iborat deb qaralgan fizik qonuni tanauchun ham taluuqli deb hisoblab Demokrit ruxning adabiyligini inkor etadi. Demokrit ruhning harakatini tana harakatining sababi deb biladi. Uning yozishicha rux o`g`ir tanaga kirib harakatga keltiradi. Tana o`lgandan keyin esa u fazoga tarqalib ketadi.Biz nafas olganimizda ruxni tashkil etuvchi atomlarni yutib, nafas chiqarganda ruximizni bir qismini tashqariga chiqarib yuboramiz. Shu tariqa hayotimiz yengillashadi, deb hisoblaydi Demokrit.

• Sochilib ketishdan iborat deb qaralgan fizik qonuni tanauchun ham taluuqli deb hisoblab Demokrit ruxning adabiyligini inkor etadi. Demokrit ruhning harakatini tana harakatining sababi deb biladi. Uning yozishicha rux o`g`ir tanaga kirib harakatga keltiradi. Tana o`lgandan keyin esa u fazoga tarqalib ketadi.Biz nafas olganimizda ruxni tashkil etuvchi atomlarni yutib, nafas chiqarganda ruximizni bir qismini tashqariga chiqarib yuboramiz. Shu tariqa hayotimiz yengillashadi, deb hisoblaydi Demokrit.
• Uning fikricha hamma narsaning hatto o`likning ham ruhi bor, faqat juda kam. Demokritnign bunday fikri panpsixizmga yaqinlashib qoldi.Tanadan tashqari rux bo`lishi mumkin emas deb hukm chiqardi. Ruxning o`zi tana kanligini takidlaydi.