Anorgul atajonova

 
Salom berish odobi haqida 
 
Agar necha xil vaziyatda salom berish kerak, deb so‘rasalar, yetti xil 
sharoitda deb aytgil. Birinchidan, tariqat birodarini ko‘rganda salom berish 
shart.  Ikkinchidan,  yo‘lda  yurganda,  odamlarga  salom  berish  kerak. 
Uchinchidan,  birodarining  eshigiga  yetganda,  salom  berish  joiz. 
To‘rtinchidan,  o‘tirishlar,  yig‘inlarga  borganda,  jamoaga  salom  berish 
lozim. Beshinchidan, agar bir yerda o‘tirgan bo‘lsang va o‘rningdan turib 
ketadigan  bo‘lsang,  qolganlarga  salom  de  -  buni  xayrlashuv  salomi 
deydilar.  Oltinchidan,  qabristonga  yaqinlashganda  salom  berish  kerak. 
Yettinchidan, o‘z uyingga kirganda xonadon ahliga salom berishing kerak. 
Agar qanday sharoitda salom bermaslik kerak, deb so‘rasalar, olti xil 
vaz’iyatda, deb javob bergil. Avval hammomda yuvinayotganda, ikkinchi, 
hojatxonada  o‘tirganda,  uchinchi,  Qur’on  o‘qiyotganda,  to‘rtinchi, 
nomahram xotinlarga, beshinchi, namoz o‘qib turgan odamga ... 
Agar  salom  berish  odobi  nechta,  deb  so‘rasalar,  yettita  deb  aytgil: 
birinchidan, salom beruvchi kishi pok bo‘lishi kerak, ikkinchidan, suvoriy 

---

 
50
kishi  yayov  odamga  salom  bersin,  uchinchi,  yoshi  kichik  odam  yoshi 
ulug‘roqqa  salom  bersin,  to‘rtinchi,  salom  berayotgan  odamning  chehrasi 
ochiq  va  xursand  bo‘lsin,  beshinchi,  ishora  yoki  imo  (boshni  qimirlatib, 
qo‘lni ko‘krakka qo‘yib) emas, balki ovoz chiqarib: "As salomu alayka" 
yoki: "salomu alayk" desin va agar jamoat bo‘lsa, "As salomu alaykum" 
deb  aytsin.  Yettinchidan,  ikki  kishi  bir-biriga  yaqinlashganda,  qo‘l  berib 
ko‘rishsin, bu odobga kiradi. 
Agar salomga javob berish odobi qaysi, deb so‘rasalar, buning ham 
yettita  sharti  bor  deb  ayt:  birinchidan,  salomga  xursand  bo‘lib  alek  olsin. 
Ikkinchidan,  salom  berganga  rahmat  desin.  Uchinchidan,  agar  islom 
millatiga mansub bo‘lmagan odam salom berganda ham hurmat ko‘rsatib, 
alek olsin. To‘rtinchidan, salomga alek oluvchi ham tahoratli, pok bo‘lsin. 
Beshinchidan,  ko‘p  odamlar  turgan  bo‘lsa,  oralaridan  bir  kishi  salomga 
javob  qaytarsa  yetarlidir.  Oltinchidan,  salomga  ishorat  bilan  emas,  ovoz 
chiqarib  alek  olish  zarur.  Yettinchidan,  salomga  alek  olganda,  salom 
bergan kishi buni eshitishi lozim.  
Agar  salomning  fazilati  nimada,  deb  so‘rasalar,  aytgil:  taqdim  etish 
va  zudlik  bilan  javob  qaytarishdir  (Husayn  Voiz  Koshifiyning