Anorgul atajonova

FE’L ZAMONLARI 
 
Bilib oling!  Harakatning  nutq  paytiga  munosabatini  ko‘rsatuvchi 
kategoriya  zamon  kategoriyasi  deyiladi.  Fe’l  zamonlari  uch  ko‘rinishga 
ega: 
1. O‘tgan zamon. 2. Hozirgi zamon. 3. Kelasi zamon.  
O‘tgan  zamon  fe’li  ish-harakatning  nutq  so‘zlanib  turgan  paytdan 
oldin bajarilgan yoki bajarilmaganligini ifodalaydi.  
O‘tgan zamon fe’li quyidagi qo‘shimchalar yordamida hosil qilinadi: 
-  di  qo‘shimchasi  yordamida  (yozdim,  yozding,  yozdi,  o‘qidim, 
o‘qiding,  o‘qidi.  M:  Rustam  akasiga  xat  yozdi);  -gan  qo‘shimchasi 
yordamida  (yozganman,  yozgansan,  yozgan,  o‘qiganman,  o‘qigansan, 
o‘qigan.  M:  "O‘tkan  kunlar"  romanini  berilib  o‘qiganman);  -i(b) 
qo‘shimchali  ravishdoshni  shaxs-son  bilan  tuslash  orqali  (yozibman, 
yozibsan, yozibdi, o‘qibman, o‘qibsan, o‘qibdi. M: Manzura darsdan so‘ng 
kutubxonaga  boribdi);  -gan  (yotgan),  -i(b),  -ar  qo‘shimchalariga  edi 
to‘liqsiz fe’lini qo‘shish yordamida hosil qilinuvchi formalar (yozgan edim, 
yozgan eding, yozgan edi, o‘qib edim, o‘qib eding, o‘qib eding, yozar 
edim, yozar eding, yozar edi. M: O‘ktam do‘stiga harbiy xizmatdan yozar 
edi). 
Hozirgi  zamon  fe’li  ish-harakatning  nutq  so‘zlanib  turgan  paytda 
bajarilayotgan  yoki  bajarilmayotganini  bildiradi.  Hozirgi  zamon  fe’li 
quyidagi qo‘shimchalar va ko‘makchi fe’llar yordamida hosil qilinadi: