Anorgul atajonova

“Baliq skleti” chizmasi - bir qator muammolarni
tasvirlash va uni yechish imkonini beradi (lavha)
Son
 
qa
nd
ay
 
so
`z
 
tur
k
u
m
i
Qanday hisob 
so‘zlarini bilasiz?
Son qanday 
turlarga 
bo‘linadi?
…
 
   
 
16
B/BX/B  JADVALI
B/BX/B  JADVALI-
Bilaman/ 
Bilishni xohlayman/ Bilib oldim.
Mavzu, matn, bo‘limbo‘yicha
izlanuvchilikni olib borish
imkonini beradi.
Tizimli fikrlash, tuzilmaga
keltirish, tahlil qilish
ko‘nikmalarini rivojlantiradi.
Jadvalni
tuzish
qoidasi
bilan
tanishadilar. 
Alohida
/kichik
guruhlarda
jadvalni
rasmiylashtiradilar.
Jadvalni
tuzish
qoidasi
bilan
tanishadilar. 
Alohida
/kichik
guruhlarda
jadvalni
rasmiylashtiradilar.
“Mavzu bo‘yicha nimalarni bilasiz” va “Nimani
bilishni
xohlaysiz”
degan
savollarga
javob
beradilar (oldindagi ish uchun yo‘naltiruvchi asos
yaratiladi).  Jadvalning
1  va 2  bo‘limlarini
to‘ldiradilar.
“Mavzu bo‘yicha nimalarni bilasiz” va “Nimani
bilishni
xohlaysiz”
degan
savollarga
javob
beradilar (oldindagi ish uchun yo‘naltiruvchi asos
yaratiladi).  Jadvalning
1  va 2  bo‘limlarini
to‘ldiradilar.
Ma'ruzani tinglaydilar, mustaqil o‘qiydilar.
Ma'ruzani tinglaydilar, mustaqil o‘qiydilar.
Mustaqil/kichik
guruhlarda
jadvalning
3 
bo‘limni to‘ldiradilar
Mustaqil/kichik
guruhlarda
jadvalning
3 
bo‘limni to‘ldiradilar
 
 

---

 
162
 “Shakldosh so‘zlar izohi”ga doir BBB jadvali 
 
Bilaman 
Bildim 
Bilishni xohlayman 
KUNDA – to‘nka. 
KUNDA rvsh – har kuni. 
KUNDA – yo‘g‘och 
kishan. 
 
АLАM (а) – bаyroq, 
tug‘. 
АLАM (а) – bаyroq, 
tug‘. 
АLAM (а) – jismoniy 
yoki ruhiy аzob; qаsos; 
g‘аzаb. 
 BАHR (а) – 
 
АNBАR (а) – 
QUV – mug‘ombir, 
аyyor. 
QUV – oqqushning bir  
turi. 
QUV – rvsh. 
kutilmаgаndа, bеhаd, 
(rаngi quv oqаrdi) 
QUV – yugurtirib 
haydamoq.
 
LАNGАR  (f-t) – dorboz 
qo‘lidа tutgаn 
muvozаnаt cho‘pi. 
LАNGАR  (f-t) – dorboz 
qo‘lidа tutgаn 
muvozаnаt cho‘pi. 
LАNGАR (f-t) – kеmа 
bog‘lаb qo‘yilаdigаn 
moslаmа, chаngаk. 
АRISH –  
 
 
 
 
LАVА (r) –  
DOM (а) – tuzoq, 
sirtmoq. 
DOM (а) – tuzoq, 
sirtmoq. 
DOM – dаrаk.
 
SUR- dudlаngаn, 
qoqlаngаn. 
SUR (f-t) surх (qizil) 
so‘zining buzilgаn 
shаkli. 
SUR – bеzbеt, bеz. 
SUR – shеvа sаlobаt. 
LOM  –  
 
 
 
 
ХАSM (а) – 
 
 
 
“MUAMMOLI VAZIYAT” metodi. 
Ushbu uslub muammo turini, 
kelib chiqish sabablarini aniqlash va vaziyatdan chiqib ketish harakatlarini 
izlab  topish  imkonini  beradi.  O‘quvchilarni  muammo  ustida  ishlashga 
undaydi. Mantiqiy xulosalar chiqarishga yo‘naltiradi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
163
«Muammoli 
vaziyat» turi 
«Muammoli vaziyat»  
sabablari 
Vaziyatdan chiqib ketish 
harakatlari 
1. Sheva 
so‘zlarni 
qo‘llash. 
 
 
 
 
2. 
Jargonlarni 
qo‘llash. 
 
1.1. Adabiy tilni bilmaslik. 
1.2. Adabiy til  qoidalariga 
amal  qilmaslik. 
1.3. Aynan shu so‘zning 
adabiy tildagi  muqobilini 
bilmaslik. 
 
2.1. Oliftagarchilik. 
2.2. Odamlar e’tiborini  
tortishga qiziqish. 
2.3. O‘zini bilimdon ko‘rsatish.
 
1.1. Adabiy tilni 
o‘rganish. 
1.2. Adabiy til qoidalariga 
amal qilish. 
1.3. Lug‘at boyligini 
o‘stirish. 
 
2.1. Ma’naviy tarbiyani 
kuchaytirish. 
2.2. So‘zlashish 
madaniyatini  o‘rgatish. 
2.3. Insonlarni hurmat 
qilishga  o‘rgatish. 
 
O‘quvchilar tomonidan “Kecha va kunduz” romani asosida tuzilgan 
glossariyda  keltirilgan    tarixiy  va  eskirgan  so‘zlar  asosida 
BLITS-
SO‘ROV
 o‘tkazish (kichik guruhlarda).  
 
             So‘z 
Ma’nosi 
Javob 
             Pir 
Masjid ichidagi maxsus 
xona 
2 
Misvak 
Din rahbari, mazhab 
boshlig‘i 
4 
 Xonaqoh 
Don, g‘alla bilan   savdo  
qiladigan bozor 
 
1 
Kappon 
Tish tozalagich 
 
3 
 
“SO‘ZLAR XAZINASI”
 o‘yini.  Bu o‘yin sharti bo‘yicha jadvalda 
keltirilgan  so‘zlarni  so‘ralgan  tartibga  ko‘ra  berilgan  siralarga  to‘g‘ri 
joylashtirish kerak. 
 
Manosiga ko‘ra 
1. Jo‘yak ……………………………………………………(6ta so‘z) 
(hajm~ko‘lamining ortib borishiga ko‘ra) 
2. Jo‘n …………………………………………………….(3ta so‘z) 
(tarkib tuzilishining darajasiga ko‘ra) 
3. Jilmoq………………………………………………….(7ta so‘z) 
(harakat tezligining oshib borishiga ko‘ra) 

---

 
164
Bo‘yog‘iga ko‘ra 
4. Jahl…………………………………………………….(5ta so‘z) 
(belgini kuchli ifodalashiga ko‘ra) 
5. Jilmaymoq……………………………………………(5ta so‘z) 
(harakatning  kuchliligiga ko‘ra) 
6. Janjal………………………………………………..  (5ta so‘z) 
(tushuncha belgisini kuchli ifodalashiga ko‘ra) 
7. Jirkanch………………………………………………..  (4ta so‘z) 
(salbiylik bo‘yog‘ining ortiqligiga ko‘ra) 
8. Juda…………………………………………………….(6ta so‘z) 
(qo‘llanish doirasining keng~torligiga ko‘ra) 
9. Jonlanish………………………………………………  (3ta so‘z) 
(tushuncha belgisini keng ifodalashiga ko‘ra) 
10.Jilmaymoq……………………………………………..(7ta so‘z) 
(kulish harakatidagi salbiylik belgisining kuchliligiga ko‘ra) 
11. Jinni …………………………………………………..(3ta so‘z) 
(belgini kuchli ifodalash darajasiga ko‘ra)  
 
Jami: 54 ta so‘z