Berdaq atindag’i QMU
yuridika fakulteti 303-topar student
Mambetmuratov Jamshid Qidirbay uli
MANZIL KOLONIYALARI HA'M ULIWMA TA'RTIPLI KOLONYALARDA JAZANI O'TEW TA'RTIBI HA'M SHA'RTLERI
Annotaciya. Bul teziste “Ma'nzil koloniyalari ha'm uliwma ta'rtipli koloniyalarinda jazani o'tew ta'rtibi ha'm sha'rtler” ta’rizindegi jazani orinlaw haqqinda tu’snikler berilip o’tiledi. Jaza mu’deti ha’m jaza qay jerde o’tkeriliwi ha’m qaysi organ ta’repinen berilgen sonday-aq ma’nzlide o’teliwi haqqinda mag’liwimatlar beriledi..
Gilt so’zler: Jazani orinlaw inspeksiyasi, jaza mu’deti, is haqinan uslap qaliw, sud hukimi , ajirim, jeke kartochkalar, inskepsiya ruxsatnamasi, jumis waqti.
Házirgi kúnde Respublikamız Ishki isler ministrligi tárepinen jazanı orinlaw mákemelerindegi bilip-bilmey jınayatqa qol urǵan hám sud hukmi menen berilgen jaza múddetin ótip atırǵan mahkumlarge de jasaw, miynet qılıw, dem alıw hám emleniw ushın sharayatlar jaratıw, olardıń huqıqları hám erkinliklerin támiyinlew boyınsha arnawlı bir jumıslar ámelge asırılıp atır
Mánzil-koloniyalarda jazanı otaw tártibi.
Jınayat -orinlaw kodeksiniń 113-statyasına tiykarınan mánzil koloniyalarida tómendegi mahkumlar erkinen ayiriw jazasın o'teydi.Usı mekemelerge sud hukimine qaray kelgen, yaǵnıy jamiyetlik qáwipi úlken bolmaǵan jınayatlar, abaysızlıq áqibetinde júz bergen onsha awir bolmaǵan jınayatlar ushın, sonıń menen birge kózkóreki onsha salmaqli bolmaǵan jınayat júz etkenlik ushın azatlıqtan juda etiwge húkim etilgen voyaga jetken mahkumlar ulıwma hám qattı tártipli koloniyalardan, sonıń menen birge tárbiya koloniyalaridan suddıń ajırasıwı tiykarında ótkerilgen voyaga jetken mahkumlar; social qáwipi úlken bolmaǵan jınayatı, abaysızlıq aqibetinde ámelge asırılǵan jınayatı ushın hám kózkóreki júz etken onsha salmaqli bolmaǵan jınayatı ushın azatlıqtan juda qılıw menen baylanıslı bolmagan jazanı azatlıqtan juda qılıw jol menen degi jaza menen almastırıw formasında suddıń ajırasıwı tiykarında jiberilgen voyaga jetken mahkumlar2. Mánzil-koloniyalarga unamlı xarakteristikaǵa iye hám salmaqli jınayatı ushın, sonıń menen birge kózkóreki júz etken jınayatı ushın, eger ol ilgeri kózkóreki júz etken jınayatı ushın azatlıqtan
juda etiwge húkim etilgen bolsa, sud tayınlaǵan jaza múddetidıń keminde tórtdan bir bólegin o'tagan mahkumlar;
- oǵada salmaqli jınayatı ushın, sonıń menen birge jazadan múddetinen burın shártli túrde azat etiw yamasa jazanı jeńilrog'i menen almastiriw qollanılǵan hám jazanıń o'talmagan bólegi dawamında kózkóreki
júz etken jańa jınayatı ushın sud tayınlaǵan jaza múddetiniń keminde úshten bir bólegin o'tagan mahkumlar ótkeriladi1.
Mánzil-koloniyalarga tómendegi mahkumlar ótkerilmaydi:
- oǵada qáwipli retsidivistlar;
- uzaq múddetke azatlıqtan juda qılınǵanlar, sonıń menen birge
ómirlik azatlıqtan juda qılıw sazayı afv etiw tártibinde azat-
likdan juda qılıw menen almastırılǵan shaxslar ;
- juqpalı keselliklerge shalınǵan nawqaslar ;
- májburiy emlenishdan ótip atırǵan mahkumlar;
- miynetke uqıpsız mahkumlar.
Bir mánzil-koloniyada mahkum er adamlar hám hayallar saqlanıwı
múmkin.
Mánzil-koloniyalarda jazanı otaw shártleri (JIK 114-m.).
Mánzil-koloniyalarda mahkumlar:
- saqshısız, biraq qadaǵalaw astında saqlanadilar;
- azanda orından turıwdan keshki jatıwge shekem bolǵan waqıt mobay-
nida koloniya aymaǵı sheńberinde erkin júriw huqıqınan paydalana-
dilar;
- eger olar atqarap atırǵan jumıs yamasa alıp atırǵan tálim talap etse, ma'-
muriyatning ruxsatı menen koloniya aymaǵınan sırtda qadaǵalawsız
júriwleri múmkin;
- puqaralar kiyadigan kiyimde yuradilar;
- yonlarida pul hám qımbatlı buyımlar saqlawları, puldan shek-
lanmagan halda paydalanıwları múmkin;
- shegaralanbaǵan muǵdarda telefon arqalı sóylewiwleri, posilka,
joqlaw hám banderollar alıwları hám de jıberiwları múmkin.
Mahkumlar shegaralanbaǵan muǵdarda ushırasıw alıw huqıqına iye.
Ushırasıwlar, ádetde, isten bos waqıtda beriledi. Ushırasıw mahkum-
dıń sorawina qaray mánzil-koloniya aymaǵınan sırtda ótkeriliwi múmkin. Mánzil-koloniya aymaǵınan sırtda háreketleniw shegaraları mahkumlarga tilxat alınıp, xabar berinadi hám
tilxat olardıń jeke hújjetler jıynamajildiga qosıp qóyıladı.
Mahkumlarga qatań esapta turıwshı gúwalıq beriledi.
Mahkumlar bólmelerge bólingen jataqxanalarda jasaydılar. Mahkum-
larning atı hám ákesiniń atı bas háripleri hám de famılıyası
jazılǵan dizim bólmeler esiginiń sırtqı tárepine osib qóyıladı.
Ulıwma tártipli koloniyada jaza ótip atırǵan unamlı xarakteristikaǵa iye
mahkumlar Jınayat -ijroiya kodeksiniń 104-statyasına qaray
jeńillestirilgen saqlaw sharayatına :
- ámelge asırılǵan salmaqli jınayat ushın sud tayınlaǵan jaza múddeti-
dıń keminde sherek bólegin o'taganidan keyin;
- ámelge asırılǵan oǵada salmaqli jınayat ushın sud tayınlaǵan jaza mud-
datining keminde úshten bir bólegin o'taganidan keyin ótkeriledi.
Ulıwma tártipli koloniyalarda jazanı ótip atırǵan mahkumlar
jeńillestirilgen saqlaw sharayatına ótkerilgende Jınayat -ijroiya
kodeksi 75-statyasınıń úshinshi bólegine muwapıq qosımsha pul
jumsaw, sonıń menen birge jıl dawamında qosımsha túrde:
- bir ret ushırasıw ;
- bir ret telefon arqalı sóylesiw;
- bir posilka yamasa joqlaw alıw huqıqına iye.
Mahkum jazanı jırlaw shólkemi baslıǵınıń sheshimi hasa -
sida jeńillestirilgen saqlaw sharayatına ótkeriledi.
Ulıwma tártipli koloniyadan mánzil-koloniyasiga unamlı tav-
sifga iye hám:
- salmaqli jınayatı ushın sud tayınlaǵan jaza múddetiniń keminde
tórtdan bir bólegin o'tagan mahkumlar;
- oǵada salmaqli jınayatı ushın sud tayınlaǵan jaza múddetiniń kami-
de úshten bir bólegin o'tagan mahkumlar ótkeriledi.
Ulıwma tártipli bir koloniyadan ekinshisine ótkerilgen mah-
kumlar jazanı bulmanǵa ótkerilgunga shekem belgilengen saqlaw
sharayatında oteydiler.
Tárbiya koloniyasidan ótkerilgen mahkumlar jazanı jeńillesti-
rilgan saqlaw sharayatında oteydiler.
Ulıwma tártipli koloniyalarda jazanı otaw shártleri (JIK
117-m.).
Ulıwma tártipli koloniyalarda mahkumlar ulıwma turar jay-
larda jasaydılar.
Mahkumlar belgilengen eń kem mıynet haqı muǵdarınıń eki
teńdeyine shekem bolǵan summaǵa hár ayda azıq-túlik ónimleri hám
eń zárúr zatlar satıp alıwları múmkin.
Mahkumlar jıl dawamında :
- tórt ret qısqa múddetli hám tórt ret uzaq múddetli ushırasıw ;
- altı ret telefon arqalı sóylesiw;
- altı posilka yamasa joqlaw ;
- altı banderol alıw huqıqına iye.
Do'stlaringiz bilan baham: |