Andijon qishloq xo’jalik instituti

        C – Cl +                                                    - C – O -  

 

 

 

 

                                             Salol 

 

---

31 

 

 Asetilsalitsil  kislota  xaroratni  (kasal  isitmasini)  pasaytiruvchi  dori  sifatida,  salol  esa 

ichak  yo’llarini  dezinfeksiya  qilishda  medisinada  keng  ishlatiladi.  Salitsil  kislota  o’zi  xar  xil 

surkov  dorilari  tarkibida  antiseptik  sifatida  teri  kasalliklarida  va  oziq-ovqat  maxsulotlarini 

konservalashda ishlatiladi. 

 

Oksokislotalar 

           Molekulasi  aldegid  va  karboksil  gruppa  bo’lgan  organik  birikmalar  aldegidokislotalar 

keton va karboksil gruppa bo’lgan birikmalar esa ketonokislotalar deb ataladi.              

                                                                O       

 Masalan:  Glioksil  kislota  HC  -  COOH  aldegidokislotalarning  eng  oddiy  vakili  bo’lib, 

faqat gidrat (tarkibida bir molekula suv bo’lgan) xolda olingan. 

 Glioksil kislota tabiatda xom mevalar tarkibida uchraydi: mevalar pishishi bilan u sekin - 

asta yo’qolib boradi. Priouzum kislota (a-ketopropion kislota)  

                                   

                                     CH

3

 - C –COOH 

                                               O 

 



  -  ketonokislotalarning  eng  oddiy  vakidir.  Bu  kislota  sirka  kislota  xidini  eslatuvchi 

suyuqlik bo’lib uzum kislotani quruq xaydash (piroliz) orqali olinadi. 

 U  odam  va  xayvonlar  organizmida  uglerod  xamda  yoglarning  aerob  oqsillanishi  va 

bijg’ishi natijasida oraliq maxsulot  sifatida xosil bo’lib modda almashinuvida ishtirok etadi.