Andijon mashinasozlik instituti «mashinasozlik texnologiyasi» fakulteti

3.2 Qiyoslash usuli
Asosiy tekshirish usuli areometr tortish usuli hisoblanadi. Viloyatda bir yoki ikkita turdagi miqdorda tekshirish uchun taqdim etilgan areometrlar qatori mavjud bo'lsa, tekshirilgan va etalon areometrlarning ko'rsatkichlarini to'g'ridan-to'g'ri taqqoslash yo'li bilan tekshirishni amalga oshirishga ruxsat beriladi. Tekshiriladigan gidrometrlar va yordamchi shisha jihozlar yuvish vositalaridan foydalangan holda iliq suv bilan yuviladi, iliq suv bilan yuviladi, keyin distillangan suv bilan yuviladi va etil spirti bilan artiladi. Yuvilgan areometrlar to'liq quriguncha quritish uchun asboblarga joylashtiriladi. Quritish vaqtini qisqartirish uchun areometrlarni Madapolam tipidagi paxta sochiq bilan artishga ruxsat beriladi. Yuvilgan yordamchi shisha jihozlari havoda yoki pechda quritiladi. Yuvib, quritgandan so'ng, ular qo'llari bilan shisha jihozlarning ichki yuzalariga tegmaydilar va gidrometrlarni faqat shkaladan ozod bo'lgan novda yuqori qismidan olishadi. Kalibrlash suyuqligi sifatida GOST 18300 bo'yicha eng yuqori tozalikdagi rektifikatsiyalangan etil spirti ishlatiladi. Alkogolning miqyosi ulushi kamida 90% bo'lgan suv-spirtli eritmasidan foydalanishga ruxsat beriladi. Termostatik vannaning ichki tsilindriga quyishdan oldin tekshiriladigan suyuqlik filtrlanadi. Kalibrlash suyuqligini quyishda silindrning ichki yuzasida havo pufakchalari paydo bo'lishining oldini olish uchun jet silindrning pastki qismiga emas, balki yon yuzaga yo'naltiriladi.
3.3 Natijani rasmiylashtirish

«ЎзММИ» ДК Андижон филиали «Ўлчаш воситалари устидан давлат метрологик текширув бўлими»
											2021 йил «23» август
Қиёслаш баённомаси							Баённома рақами:							05-0001
Қиёслаш санаси:			23.08.2021					Топшириш санаси:						23.08.2021
Лабораториянинг номи ва манзили			«ЎзММИ» ДК Андижон филиали, «Ўлчаш воситалари устидан давлат метрологик текширув бўлими», «Геометрик катталиклар ўлчаш воситаларини қиёслаш лабораторияси». Ўзбекистон Республикаси,170002, Андижон ш, А. Фитрат кўчаси 251А-уй. Т: ([phone]; Ф: ([phone]; [e-mail] 2021 йил 5 апрелдаги аккредитация хақидаги гувоҳномаси: O`ZAK.QL.0040
Буюртмачининг номи ва манзили			"BAXT-98" MCHJ
Қиёслаш услубияти			R 50.2.041-2004 shishali termometrlar. ГОСТ 18481-81 Шишали ареометрлар ва цилиндрлар. Техник шартлар.
Қиёслаш объекти			Ўлчаш воситасини номи				Завод рақами			Тури, улчаш чегараси
			Areometr				109651997			АНТ-1 710 dan 770 kg/m3 gacha
			Ишлаб чиқарувчи:			Россия
Қиёслаш ўтказиш шароитлари			Атроф мухит ҳарорати, °C			Ҳавонинг нисбий намлиги, %			Атмосфера босими, kPa
			22			66			102
Қиёслаш воситалари			2 тоифали намунавий ареометрлар туплами №18 (650÷720);№4(1700÷1770); №13(1770÷1840);№3(860÷930);№33(790÷860);№70(1350÷1420);№26(1420÷1490); №41(930÷1000);№41(1000÷1070);№52(1070÷1140;№5(1490÷1560);№38(1560÷1630); №6(1630÷1700);№22(1440÷1210;№49(1210÷1280);№64(1280÷1350); №27(0,720÷0,790) kg/m3; Даражавий эритмалар.
Қиёслаш натижаси:
Ташқи кўрик :			R 50.2.041-2004 нинг 5.6 бандлари талабларига мувофиқ келади.
Тажрибавий маълумотлар ва уларни қайта ишлаш, kg/m³:
Zavod raqami	Qiyoslanuvchi raqamli bo’linmalar	Kuzatish		2- toifali namuna viy areometr ko`rsat gichi	Tuzatma__Xaqiqiy_ko’rsatkichi'>O`rtacha qiymati	Tuzatma	Xaqiqiy ko’rsatkichi	Qiyoslanayotgan areo metr ko`rsat gichi	O`rta cha qiymati		Tuzatma		Xaqi qiy ko’rsatkichi		Xatolik		Ruxsat etilgan xatolik
109651997	710	1		710	710	0	710	710,3	710,3		-0,3		710,3		0,3		±0,5
		2		710				710,3
	740	1		740	740	0	740	740,4	740,4		-0,4		740,4		0,4		±0,5
		2		740				740,3
	770	1		770	770	0	770	770,3	770,3		-0,3		770,3		0,3		±0,5
		2		770				770,3
Хулоса:	109651997			завод рақамли R 50.2.041-2004 shishali termometrlar ва ГОСТ 18481-81 меъёрий хужжат талабларига мувофиқ.
Қиёслашни ўтказди:				Етакчи мутахассис			Ж.Мадаминов
Қиёслаш баённомаси якунланди

Xulosa
Xulosa qilib aytdak , Men mazkur kurs ishini tayyorlash davomida Areometrni ishlash prinspi, qiyoslash uslubiyoti, texnik tavsifi, qiyoslash uchun qo’llaniladigan me’yoriy hujjatlar, qiyoslash usullari haqida ma’lumot to’pladim. Xamda O’zbekiston milliy metrologiya instituti Andijon filiali tomidan o’tkazilgan Areometrni qiyoslash natijalarini tahlil qildim. Tahlil jarayonidan “Baxt-98” tomonidan qiyoslash uchun berilgan areometrni standart hujjatlarga muvofiq ekanligini ko’rdim.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   O’lchash asboblarini qiyoslash va kalibrlash fanidan kurs ishini tayyorlash bo’yicha qo’llanma N.Madixanova, O.Mo’minov 2022-yil Andijon
   
2. 
   Ареометр // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
   
3. 
   P-50.2.041-2004 ареометры стеклянные Методика поверки
   
4. 
   ГОСТ-18481-81 АРЕОМЕТРЫ И ЦИЛИНДРЫ СТЕКЛЯННЫЕ Общие технические условия