Andijon mashinasozlik instituti huzuridagi

Aksonometrik proyeksiyalarda yassi shakllar va jismlarni yasash
. To‘g‘ri burchakli izometrik proyeksiyalar
Yassi shakllarning aksonometrik proyeksiyalarini qurishda ularning to‘g‘ri burchakli proyeksiyalaridan foydalaniladi. To‘g‘ri burchakli proyeksiyalar shaklning tasviri va o‘lchamlari to‘g‘risida to‘liq ma’lumot beradi.
Yassi oltiburchakning proyeksiyasini ko‘rishni aksonometrik proyeksiya O₁X₁ ва O₁Y₁ o‘qlarni chizishdan boshlanadi. O‘qlarga to‘g‘ri burchakli proyeksiyadan olingan o‘lchamlar X₁ va Y₁ o‘qlarga o‘lchab qo‘yiladi.
Oltiburchakka tashqi chizilgan aylananing radiusi bilan koordinatalar boshi О nuqtadan O₁X₁ o‘qida ikkita 1₁ va 4₁ nuqtalar O₁Y₁ o‘qida esa, О₁М₁ va О₁N₁ kesmalar o‘lchab qo‘yiladi. Hosil qilingan nuqta M₁ va N₁ lardan O₁X₁ o‘qiga parallel qilib to‘g‘ri chiziqlar o‘tkaziladi va shu to‘g‘ri chiziqlarga М2, М3 va 6N, N5 kesmalarni o‘lchab, oltiburchakning ikki 2₁3₁ va 5₁6₁ tomoni chizib olinadi. Shu nuqtalarni 1₁ va 4₁-nuqtalar bilan tutashtirib oltiburchakning izometrik proyeksiyasi yasaladi (3.5-chizma).

37

3.5-chizma.
Agar oltiburchakni izometrik jismning asosi deb qaralsa, osonlik bilan oltiburchakli prizmaning izometrik proyeksiyasini qurish mumkin bo‘ladi (3.6-chizma).

3.6-chizma.

Ma’lumki, yassi shakllar va geometrik jismlarning asoslari va qirralarini proyeksiya tekisliklariga xususiy vaziyatda, ya’ni parallel joylashtiriladi. Shunda ularning chizmasini tuzish va o‘qish hamda yaqqol tasvirini qurish osonlashadi (3.7-chizma).

38

3.7-chizma. 3.8-chizma.