Andijon mashinasozlik instituti ―gumanitar fanlar‖ kafedrasi ―O‘zbekiston tarixi‖ fanidan

Ikkinchi rejada quyidagi masalalar yoritiladi. Bu davrda ma‘naviy madaniyatning rang barang sohalaridan biri adabiyot bo‘lib, u o‘z davrining ijtimoiy ongining muhim tomonlarini o‘zida ifodalaydi. Badiiy adabiyot bu davrda uch tilda rivojlandi: fors, tojik va arab. Badiiy ijodda ustun janrni poeziya tashkil etdi.

1. 
   Arab tilidagi adabiyot haqidagi manbalardan O‘rta Osiyo olimi Abu Mansur ibn Abdumalikning
   

―Yatimat-ad-daxr fimaxosin axl al-asr‖ kabi antologiya xrestomatiyalaridir.

Abu Axmad al-Kotib, Muhammad al-Murodiy va boshqa shoiru, yozuvchilar ijod qilganlar.

2. 
   Fors tojik tilidagi adabiyot. Bu davrda fors tojik tilida ijod etgan shoirlardan SHoxi Balxiy, Ravnaqiy, Buxoriy, SHokir Buxoriylarni ko‘rsatish mumkin. Lekin bu til she‘riyatni, badiiy adabiyotni Ro‘dakiy, Firdavsiy, Umar Xayyom kabilar dunyoga mashhur qildilar.
   
3. 
   XI-XII asrlarga kelib ijtimoiy madaniy hayotda turkiy tilning keng tarqalib borishi davlat ishlarida keng qo‘llanila boshlandi: arab, fors tillaridagi badiiy asarlar bilan birga turkiy tilda ham yirik dostonlar, she‘rlar yaratildi. Yusuf xos Hojibning ―Qutadg‘u bilig‖va Ahmad Yugnakiyning ―Xibatul Haqoyiq‖ asarlari shular jumlasidandir. Sulaymon Boqirg‘oniy ham shu tilda ijod qilgan. O‘sha davrlarda badiiy adabiyot asosan doston, she‘riyat va kichik qissalardan iborat edi.
   

Bu davrda qadimgi so‘g‘d, urxun yozuvlari o‘rniga arab yozuvining tarqalishi asosida bu yangi yozuvda turli asarlar yozish ham avj oldi. Ular qo‘lda yozilib ko‘chirilgan. Qo‘lyozmalarni chiroyli yozuvlar bilan ko‘chirish turli bezaklar berish usullari ham keng qo‘llanildi.

Qo‘lyozmalar arab yozuvida bitilgan. Boshlang‘ich islom diniy kitoblari kufiy yozuvida bitilgan. So‘ngra kufiy yozuvi asosida yetti shakldagi yozuv SHarqda, jumladan, O‘rta Osiyoda keng tarqalgan. O‘sha davrdagi qo‘lyozmalar mana shu yetti shakldan birida bitilgan. Bulardan ayniqsa Rayhoniy usuli nihoyatda chiroyli bo‘lib sahifalarini bezashda, duo kitoblarida ko‘proq ishlatilgan.