Andijon mashinasozlik instituti «avtomatika va elektrotexnika» fakulteti «axborot texnologiy

4.Standart tarmoq protokollari.

Agar lokal tarmoqlarda tarmoq adapteri boshqa kompyuterlardan kelayotgan signallarni oraliq kuchaytirishsiz qabul qila olsa, tarmoqda oraliq uskunalar ishlatilmasligi mumkin, aks xolda takrorlovchi va kontsentrator kabi qurilmalardan foydalanishga to’g’ri keladi.

Standart tarmoq protokollarida signallarni yuz va ming kilometrlab uzoq -uzoq masofalarga sifatli uzatib berish kerak bo’ladi. Shuning uchun uzoq masofalarga cho’zilgan aloqa chiziqlarini ma’lum bir masofadan keyin o’rnatilgan signallarni kuchaytirish qurilmalarisiz kurib bo’lmaydi.

Aloqa chizigi orkali uzatiladigan ma’lumotlarni xosil qiluvchi, ma’lumotlarni uzatish uskunalariga bevosita bog’lanuvchi, ya’ni aloqa chizig’idan foydalanuvchining uskunalari (DTE - Data Terminal Equipment) deb ataladi. DTEga misol qilib-kompyuterlarni, lokal tarmoq marshrutizatorlarini va qo’l telefonlarini keltirish mumkin. Bu qurilma aloqa chizigi tarkibiga kiritilmaydi.

Standart tarmoq protokollarida multipleksor, demultipleksor va kommutator kabi oraliq uskunalardan xam foydalanishga to’gri keladi. Bu uskunalar yordamida yuqorida keltirib o’tilgan vazifalardan ikkinchisi, ya’ni ikkita abonent urtasida uzatish muxitining kommutatsiyalanmaydigan kuchaytirgichli kabellar bo’laklaridan iborat uzoq muddatlarga mo’ljallangan tarkibiy kanal xosil qilish vazifasi bajariladi. Bunday tarkibiy kanallarning ishlatish muddatlari bir oy, bir necha oylar yoki yillardan xam iborat bo’lishi mumkin.

Kopyuterlarning eng katta kamchiligi ularda amaliy programmalar kutubxonasining to’liq emasligidadir. Katta EHMlarda programma tuzuvchilar uchun juda katta programmalar kutubxonasi xizmat qilar va ulardan foydalanib tuzilgan programmalar o’zlarining ishonchlilik darajasi bilan yuqori turar edi. Shaxsiy kompyuterlarning bu kamchiligini yo’qotish uchun standart tarmoq protokollarida modullar tushunchasi kiritilgan. Umuman olganda, har bir malakali programma tuzuvchi o’z programmasini prostedura va funkstiyalardan foydalanib tuzadi. Lekin, bu protsedura va funkstiyalardan boshqa programmalarda foydalanish uchun ularning matnlarini qayta ko’chirib yozish lozim bo’ladi.