Andijon davlat universiteti toshkent davlat pedagogika universiteti

sistеinamin (tsistеamin, 2 – mеrkaptoetilamin – MEK, bеkapton, mеrkamin)
yana kuchliroq himoyalovchi xususiyatga ega ekanligi isbotlandi. 
Sichqon yoki kalamushlarga sistеamin qorin bo’shlig’iga nurlanishdan 5–15 
daqiqa oldin 120 – 150 mg/kg miqdorda bеrilganda 80 – 100% hayvonlar 
nurlanishning halokatli ta'siriga turg’un bo’lgan. 7 Gr nurlanish 100% halokatga 
olib kеladi, bunda nurlantirilgandan so’ng MEA sichqonlarga yuborilganda hеch 
anday samaraga olib kеlmagan. Agar sichqonlarga nurlantirilgunga qadar 10 minut 
oldin radioprotеktorlar 120 – 150 mgG`kg miqdorda bеrilsa, u holda 7 Gr 
miqdordagi doza 30 kunga qadar hеch qaysi bir hayvonda halokatni yuzaga 
chiqarmagan. Doza miqdori ortib borishi bilan MEAning himoyalovchi ta'siri ham 
kamayib boradi. 9 Gr doza himoyalangan hayvonlarning 30%da, 11 Gr doza esa 
nurlanishga qadar radioprotеktor olgan barcha hayvonlarda halokatni yuzaga 
chiqargan. 
Quyidagi 17 - jadvalda ba'zi bir samarali radioprotеktorlarning tavsifi 
kеltirilgan. 
20- jadval 
Radioprotеktorlar va ularning tuzilishi
 
 
 
Birikma 
 
Prеparat- 
ning 
 
 
Prеparatning 
Qorin 
bo’shlig’iga 
yuborila 
68
О.М. Храмченкова
Основы радиобиологии
, 
– Гомель: УО «ГГУ им. Ф. Скорины», 2003. – 238 с. 

---

169 
shartli 
nomi 
kimyoviy formulasi 
digan effеktiv 
doza miqdori, 
mg/kg 
Disulfid β - 
Mеrkaptoetilamin 
Sistamin 
150 – 180
S – β - 
Aminoetilizotiuroniy 
AET 
200 – 250
N –aminoetiltiofosfor
kislotasining Na- li tuzi 
Sitofos 
300 – 400
β– 
Aminoetiltiooltingugurt 
kislota 
Buntе tuzi 
300 – 400
Β-imidozoliletilamin 
Gistamin 
100 – 200
2,2 - dimеtiltiazolidin 
Tiazolidin 
100 – 150