Andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti ekologiya va botanika kafedrasi

Kurs ishining vazifasi: Gen va genlar konsepsiyasini o’rganish, o’quvchilarda shu mavzu yuzasidan ma’lumotlarni yetkazish va kamchiliklarini o’rganish.
Kurs ishining ob'ekti: Gen va genlar konsepsiyasini o’rganish uchun kerak boladigan darsliklar, o’simliklar, hayvonlar.
Kurs ishining amaliy ahamiyati: Prokariot organizmlarda gen strukturaviy yaxlit, butun bo‘ladi. Bunda genlar erkin yalang‘och holatda bo‘luvchi DNK molekulasining uzluksiz bo‘lagini tashkil etadi. Ularning genlarida genetik axborot uzluksiz kodlangan bo‘ladi. Ularni yaxlit genlar deb yuritiladi. Prokariotlar uchun genlarning nisbiy oddiy tuzilishi xarakterlidir. Shunday qilib bakteriyaning, fajing yoki virusning tarkibiy generi odatda bitta enzimatik reaktsiyani nazorat qiladi. Prokaryotlarga xos bo'lgan bir necha genlarni tashkil qilishning operon tizimi.
Kurs ishining tuzlishi: Kirish, II bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan tashkil topgan. Kurs ishi 36 sahifadan iborat.


I-Bob. Gen konsepsiyasi evolyutsiyasi haqida umumiy tushuncha.

1. 
   Gen atamasi
   

1909 yilda Yoxanson tomonidan Mendel faktorlari asosida joriy etilgan. Gen konsepsiyasi Sutton tomonidan berilgan.Keyinchalik, Morgan, Bridjes va Myuller tomonidan o‘rganilgan va ishlab chiqilgan.
1866 G.J. Mendel Aniq fenotipik belgini nazorat qiluvchi yagona omil
1902 SIR A.E.Garrod Bir gen - bir metabolik oqsil nazariyasi
1940 Beadle & Tatum Bir gen – bir ferment nazariyasi
1957 U.M.Ingram Bir gen – bir polipeptid nazariyasi
1960 C.Yanofsky & co-workers Gen – rekombinatsiya birligi
1970 E.B.Lewis Drozofilla ustidagi tajribalarning yakunlanishi
Genning klassik ta’rifi. Gen rekombinatsiya va mutatsiya funksiyasi birligi (bitta gen bir belgini ifodalaydi).
Genning zamonaviy ta’rifi. Gen genetik ma’lumotning birligi, ya’ni bitta polipeptid belgilaydigan DNK ketma-ketligi.
U kodlovchi va kodlamaydigan boshqaruv ketma-ketliklarini ham o‘z ichiga oladi.