Andijon davlat universiteti "pedagogika" fakulteti

I-2. XV-XIX asrlarda yevropa me'morchiligi.
XV - XVI asrlar Italiyada uyg'onish davri me'morchiligi,
Tug'ilib kelayotgan 
burjuaziyaning o'rta asr feodalizmi din. axloq-odobning shakli va huquqga nisbatan kurashi keng 
progressiv harakat — gumanizm yo'nalishiga asos soldi. Gumanistlar o'z ijodlarida ko'pincha, 
antik dunyo madaniyatiga tayanganlar. Shuning uchun XV - XVI asrlarda Italiyadagi madaniy 
yo'nalish Renessans yoki uyg'onish deb atalgan. Gumanistik dunyoqarash shaxsni rivojlanishiga 
asos boigan. Bu davrlarda bir qator ajoyib arxitektorlar, haykaltaroshlar va rassomlar dunyoga 
kelgan. Bunga misol qilib Brunelleski, Leonardo da Vinchi, Bramante, Rafael, Mikelandjelo. 
Palladio va boshqalarni nomlarini keltirish mumkin. Bu davrning nazariy me'rosi qilib anchagina 
me'morchilik asarlarini ko'rsatish mumkin. Leon Battisti Albertining «Me'morchilik haqida o'n 
kitob», Andrea Palladioning "Arxitektura haqida to'rt kitob", Jakomo Baroststi da Vinolining 
"Arxitekturaning beshta order qoidalari", Leonardo da Vinchining asarlari va boshqalar 
shularjumlasidandir. 
Qurilish usullari va konstruksivalari. Uyg'onish davrida binolarining qurilish texnikasi 
Gotika davridan farq qilgan. Bu davrda antik Rim arxitekturasi an'analari davom ettirilgan. 
Gotika usuliga mansub bo'lgan strelkasimon gumbazlar o'rnini yana yarim sirkulli gumbazlar 
egallagan. 
Binolar va arxitektura komlekslari. Uyg'onish davri arxitekturasi Italiyada uchta asosiy 
davrga bo'lingan: erta, baland va kechki. Erta uyg'onish davrining markazi Florensiya bo'lib XV 
asrning o'rtalariga to'g'ri keladi. 

---

19 
Uyg 'onish davri arxitekturasining konstruksiyalari va qurilish
usullari. 
Filippo BruneUeski (1377 - 1446-yillar) uyg'onish davrining birinchi eng buyuk 
arxitektorlaridan bo'lgan. Uning eng ko'zga ko'ringan va shu davr arxitekturasi yutuqlarini o'zida 
mujassamlashtirgan binolari Florensiyadagi tarbiya uyi (1419 -1444-yiHar) va Paststi 
kopellasidir

---

20 
Flippo Brunelleski binolari.
Leon Battisti Alberti (1404-1472) Florensiyada 1446-1451 yillarda Ruchelai 
palaststosini yaratgan mumkin. Bu arxitektorlarning qurdirgan binolari keltirilgan.