Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

112
-раем.
Эпифит орхидейларда
ҳаво илдизлари: орхидей Oncidium
дарахт новдасида; 
2
 — Dendrobium
нинг хдво илдизларининг кўндаланг
кесими.
113-раем.
Денгиз қирғоқларида ўсадиган дарахтнинг илдиз системаси:
1
 — авиценния дарахтининг ҳаво илдизлари; 
2 —
 ризофор дарахтининг
тиргак илдизлари; 
л —
 лойқа; қ ва п океан сувининг кучайиши ва
пасайиши.

---

114
-раем.
Баньян дарахтининг устунсимон илдизлари.
наклари орқали дуккакдошлар бевосита ҳаводаги азотни 
ўзлаштириши мумкин. Шунинг учун ҳам улар тупроқни 
азотга бойитади (нўхат, ловия, беда ва бошқалар). Бундай 
ўсимликлар оқсилга бой бўлади.
Микориза. Ўтчил ўсимликларнинг ва дарахтларнинг 
баъзиларида уларнинг илдизлари замбуруғлар билан сим­
биоз ҳаёт кечиради. Ана т у симбиоз микориза (ёки бўлмаса 
замбуруғли илдиз) деб юритилади. Ички ёки ташқи мико- 
ризаларни фарқлашимиз мумкин. Ташқи микориза (экто- 
микориза)да замбуруғ гифлари илдиз ичига кирмасдан, уни 
ташқи томондан ўраб туради. Агар замбуруғ гифлари ил­
диз ичида бўлса, у ҳолда ички микориза (эндомикориза) 
дейилади. Бундай симбиоздан юксак ўсимлик ҳам, замбу- 
руғ ҳам ўзаро фойда олади. Замбуруғлар илдизнинг сув ва 
минерал моддаларини олишга ёрдам беради ва ҳаггоки 
баъзи бир органик моддаларни ҳам бериши мумкин. Ўз 
навбатида, замбуруғлар юксак ўсимликдан карбонсув ва 
бошқа озиқ моддаларни олади. Замбуруғларнинг маълум 
бир тури дарахтларнинг ҳам муайян бир тури билангина 
ривожланиши мумкин. Замбуруғлар ёрдамида озиқланиш 
микотроф озиқланиш деб айтилади.

---

Кўпайиш барча тирик организмларга хос бўлган хусу- 
сиятлардандир. Ўсимликлар асосан уч хил: вегетатив, жинс- 
сиз ва жинсий йўллар билан кўпаяди.