Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

109
-раем.
В енерина (пашш ахур):
а
 — унинг очилган барги; 
б —
 ёпилган
барги ва умумий куриниши.

---

И л д и з м е в а л и л а р д а
қалинлашиш асосий илдиз- 
да содир бўлиб, у этдор ва 
сувли бўлади. Илдизмева­
лиларда паренхима кучли 
ривожланиб, склеренхима 
тўқималари йўқолиб кета- 
ди. Кўп ўсимликларда ил- 
дизмевани асосан икки 
йиллик (лавлаги, сабзи, 
петрушка, турп, шолғом, ва 
бошқа. ўсимликларда кў- 
риш мумкин (111-раем)
Озиқ моддаларнинг тўпла- 
ниши баъзи ўсимликлар 
(турп, редиска, шолғом)да 
иккиламчи ксилемада, ай­
рим ўсимликлар (сабзи, 
петрушка, сельдерей)да эса 
иккиламчи флоэмада содир 
бўлади. Бундай ўсимликлар 
илдизмевадаги ғамланган 
тукнинг узунасига кетган кесмаси.
моддалар ҳисобига ҳаёти-
нинг иккинчи йили генератив новда ҳосил қилади.
Илдиз тугунаклар ёки илдиз ғуддалари ён илдизларда ёки 
қўшимча илдизларда ҳосил бўлади. Бунда ҳам илдиз йўғон- 
лашади ва шаклан ўзгариб кетади. Илдиз тугунакли ўсим- 
ликларга георгина, картошка, ширач ва бошқалар киради.
Ҳавойи илдизлар тропик ўсимликларда, айниқса эпи­
фит (юнон. э п и — устидан, юқоридан, ф и т о н — ўсим- 
лик)ларда учрайди. Бундай илдизлар поядан ҳосил бўлади 
ва қўшимча илдизлар ҳисобланади. Соябонгулдошлар, ку- 
чалагулдошлар, ананасгулдошлар оилаларига мансуб ўсим- 
ликлар дарахтларга чирмашиб ўсади, аммо паразитлик 
қилиб яшамайди, балки улардан суянчиқ субстрат сифа­
тида фойдаланади. Уларнинг ҳавойи илдизлари ҳавода му- 
аллақ осилиб туради ва ёмғир ёки шудринг намидан фой­
даланишга имкон беради (112-расм).
Хоналарда ўстириладиган манзарали монстера ўсим- 
лигининг ҳавойи илдизлари пастга осилиб ўсади ва ерга