Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

арматура си стем аси н и н г тўқим алари 
деб аталади. Улар 
колленхима ва скелеренхима тўқималаридир.
К о л л ен х и м а
(юнон. к о л л а — сирач, клей; э н х и м а — 
тўлган, тўлдирилган) — ти р и к ҳ у ж ай рал ард ан и б о р ат 
бўлиб, ўсувчи ёш органларн и н г (поя ва барг бан длари - 
да) муҳим қисм и ҳисобланади. Бу тўқим а ҳуж айралари 
бўйига чўзилиб, ф ақат бурчаклари н и н г бир қи см и н о- 
текис қалинлаш ганлиги билан ф арқланади. К ол л ен хи ­
ма ҳуж айраларининг қалинлаш ган қисм ида п екти н , ге­
м ицеллю лоза ва сув кўп бўлади. Бу ҳуж ай раларн и н г эн г 
хусусиятли белгилари ш ундан иборатки, уларда би рлам ­
чи ва иккилам чи пўстлар ўртасидаги чегара а н и қ кўрин- 
майди.
Колленхима ёш новда хуж айраларининг бўйига чўзи- 
либ ўсиш и вақтида эпидерм а остида ю зага келади ва а й ­
лан м а ҳалқа ҳосил қилиб, м устаҳкам лик беради. К о л ­
ленхима ҳужайралари ти ри к, хужайра деворлари э л а с ­
ти к ва пластик, ш унинг учун чўзилиб ўсиш хусусиятига 
эга.
Эволюция жараёнида колленхима паренхима ҳужайра- 
ларидан келиб чиқади ва таянч вазиф асини ф ақат тургор 
ҳолатидагина бажаради. Сув миқдори камайса, колленхи­
м а хужайралари букилиб сўлийди. Баъзан уларда хло­
ропластлар учрайди, улар хужайранинг тургор ҳолатини 
сақлашда хизмат қилса керак.
К олленхим а асосан уч хил: б ур чакси м он , п л а ст и н ­
к аси м он ва ғоваксим он бўлади. Агар хуж айралар бўйи- 
га чўзилиб, ф ақ ат бурчаклари қал и н л аш и б уч ёки беш 
бурчак ҳосил қилса — 
б у р ч а к л и к о л л е н х и м а
деб а тал а­
д и. Ҳ у ж ай р ан и н г ф ақ ат и к к и ён д е в о р и , д ево р л ар и
қ а л и н л аш га н бўлса — 
п л а с т и н к а с и м о н , 
схи зо ген йўл 
б илан эс а
ғ о в а к с и м о н к о л л е н х и м а
ҳуж айралари ю зага 
келади. У бурчакли ва п л асти н каси м о н коллен хи м алар- 
дан хуж айра ораларида б ўш ли қ ҳосил қи л и ш и билан 
ф а р қ қилади.