Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим



Download 8,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet197/207
Sana23.07.2022
Hajmi8,53 Mb.
#843010
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   207
Bog'liq
Botanika. O\'simliklar morfologiyasi va anatomiyasi (M.Ikromov va b.)

Мева хиллари
А
 — апокарп типидаги қуруқ ва ҳўл мевалар:
1— 3
баргак (а й и қ т о в о н , п и о н ); ёнғоқча (• 
1
чик мева — баъзи
айиқтовондошларда); 
4 —
шарсимон данак (маймунжон-малина); 
5 —
кўпбаргчали ҳўл мева; 
6 —
 туп ёки кўпуяли ёки ёнғоқчали мураккаб
мева (қулупнай); 7 — кўпёнғоқчали ҳўл мева (наъматак-итбурун,
гипандийси — этдор); 
Б
— қуруқ ва ҳўл монокарп мевалар: / — якка
уруғли (б и р ур уғли ) баргча (а й и қ т о в о н д о ш л а р ); 
2 —
 дуккак
(дуккакдошлар); 
3 —
 бўлакли (чокли) дуккак; 
4 —
қуруқ данак (бодом);
5 — бир хонали данак, ҳўл мева (олхўри).
www.ziyouz.com kutubxonasi


Кўп уйли данакли мураккаб мевалар атиргулдошлар 
оиласининг (малина хўжағат, маймунжон, пармачак) ва­
килларида учрайди. Буларнинг ширадор данакчали мева- 
си гул ўрнидан ҳосил бўлади. Ҳар қайси данакча этли 
ширадор мезокарп ва тошга ўхшаш қаггиқ эндокарпдан 
иборат бўлиб, унинг ичида фақат битта уруғ жойлашади. 
Маймунжоннинг меваси пишгандан кейин қавариб чиқ- 
қан гул ўрнидан осонгина ажралади, хўжағатники эса гул 
ўрни билан узилади.
Синкарп мевалар (юнон. с и н — биргаликда; к а р -
п о с — мева) — энг кўп учрайдиган мевалар гуруҳидир (168- 
расм). Морфологик жиҳатдан синкарп мевалар кўсак ёки 
чаноқ ва қўзоқча, қанотли, резавор ёки юмшоқ мева ва 
бошқа кўпгина хиллардан иборат.
Кўсак ёки чаноқ — кўп уруғли мева. Улар иккита ва 
ундан кўп мева баргчалардан ташкил топади. Бир уйли 
ёки кўп уйли бўлади. Бундай мевалар лоладошлар, сигир- 
қуйрукдошлар, итузумдошлар, зубтурумдошлар, чиннигул­
дош лар, толдошлар, бинафш адош лар, кўкнордош лар, 
қўнғироқдошлар, пашмакдошлар ва бошқа бир неча оила­
ларда учрайди. Уларнинг очилиши хусусияти ҳар хил бўла- 
ди. Чунончи, қопқоқчалар (мингдевона, семизўт, зубту- 
рум ва бошқаларда), тешикчалар (кўкнор, қўнғироқгул- 
да), тепатишчалар (чиннигул, наврўзгулларда), устки учидан 
пастки учигача узунасига ўтадиган ёриқчалар (мингдевона, 
орхисдошлар, бинафша, пиёзгулдошлар ва бошқаларда) во­
ситаси билан очилади (169-расм).
Бўлинадиган мевалар. мерикарпий (юнон. м е р и с — 
бўлакча, парча; карпос — мева) — икки ёки кўп уйли паст­
ки ва ўрта тугунчадан ҳосил бўлади, етилгандан кейин икки 
ёки бир неча бўлакларга бўлинади. Масалан, тугмачагул, 
гулхайри, соябонгулдошлар, лабгулдошлар ва бошқаларда 
бўлади.
Мерикарпий мевалар орасида бируруғли айрим бўғим- 
ларга бўлиниб очиладиган мевалар соябонгулдошлар оила­
сининг кўпчилик вакилларида учрайди (168-расм, А, 9). 
Ниҳоят, мерикарпий меваларни яна бир хили лабгулдош­
лар, кампирчопондошлар оилаларининг вакилларида уч­
райди. Бундай мевалар ценобий деб аталади. Ценобий уст­
ки тугунчадан ҳосил бўлади, унинг иккита мева барглари
www.ziyouz.com kutubxonasi



Download 8,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   207




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish