Anatomiya odam tanasining shakli, tuzilishi, uning funktsiyalarini va

Yurak qisqarishlari ritmi.
 Yurak ritm bilan ishlaydi. Yurak muskullarining 
qisqarishi  bilan  bo’shashishi  bir  maromda  gallanib  turadi  qon  yurak  bo’lmasiga 
kirayotganda  yurakning  barcha  muskullari  bo’shashgan  bo’ladi  va  tinch  holatda 
turadi. Yurakning ishi. Yurak bo’limlarining ishi bir xil emas. 
 
 
44-rasm. Yurakning tuzilishi. 
 
Qonni  qorinchalarga  xaydovchi  bo’lmalar  nisbatan  kam  ishlaydi.  Chap 
qorincha eng ko’p ish bajaradi u o’zining qisqarishida aortadagi qonning bosimini 
engadi.  Yurak  bo’lmalarida  yurak  muskullarining  yupqa,  chap  korinchadagi 
muskullarning eng qalin bo’lishiga sabab boshqa organlarda bo’lgani kabi, tuzilish 

---

160 
 
 
bilan  funksiya  orasida  chambarchas  bog’lanish  bor.  Katta  yoshdagi  odamning 
yuragi  bir  minut  davomida  60  dan  90  martagacha,  o’rta  xisob  bilan  75  marta 
qisqaradi. Demak, qisqarishning bir sikli 0,8 sekund davom etadi. Bu vaqtnnng 0,1 
sekundi  yurak  bo’lmalarining  qisqarishiga,  0,3  sekundi  qorinchalarining 
qisqarishiga,  yurakning  umumiy  pauzasiga  0,4  sekundi  sarflanadi.  Yurak 
qisqarishlarining  tezligi  ortsa,  xar  qaysi  sikl  vaqti  kamayadi.  Bu,  asosan,  yurak 
umumiy  pauzasining  qisqarishi  xisobiga  bo’ladi.  Xar  qaysi  qorincha  bir  marta 
qisqarganda  xaydab  beradigan  qon  miqdori