Anatomiya odam tanasining shakli, tuzilishi, uning funktsiyalarini va

Ustki bo’ylama muskul
 tilning  yuqori qismida bevosita shilliq parda ostida 
joylashadi.  Til  ildizi,  qisman  hiqildoq  usti  tog’ayi  va  til  osti  suyagining  kichik 
shoxidan boshlanib, til  uchida tugaydi. Bu muskul tilni qisqartirib, uchini yuqoriga 
ko’taradi. 

---

94 
 
 
Pastki  bo’ylama  muskul
 tilning pastki yuzasida til osti-til va engak-til osti 
muskullari  o’rtasida  joylashadi.  Til  ildizi  sohasidan  boshlanib,  til  uchini  pastki 
yuzasida tugaydi. Bu muskul tilni qisqartirib, uchini  pastga tushiradi. 
Tilning  ko’ndalang  muskuli
  til  to’sig’idan  tilning  ikki  chekkasiga 
ko’ndalang yo’nalgan tolalardan iborat. Til chekkalari shilliq pardasida tugaydi.U  
tilni toraytirib, til ustini ko’taradi. 
Tilning  vertikal  muskuli
  tilning  chekkalarida,  til  usti  va    tilning  pastki 
yuzasi shilliq pardasi o’rtasida joylashgan. Bu muskul qisqarsa  til yassilashadi. 
Til xarakati tufayli ovqat so’lak bilan aralashadi, ovqat luqmasi hosil bo’ladi 
va  yutiladi.  Bundan  tashqari,  til  so’zlarni  to’g’ri  talaffuz  qilish  vositasi 
xisoblanadi.  Til  qattiq  tanglay  bilan  birgalikda  so’rishda,  ya`ni  og’izda  manfiy 
bosim hosil qilishda muxim axamiyatga ega. 
Tilning  ustki  qismidagi  shilimshiq  qavatda  to’rt  xil  kichik  so’rg’ich 
joylashgan.  Uning  tanasi  bilan  oldingi  tomonida 
ipsimon
  so’rg’ichlar,  ularning 
orasida 
qo’ziqorinsimon
  so’rg’ichlar  joylashgan.  Til  ildiziga  yaqinroqda,  uning 
chetlarida 
bargsimon
,  o’rtasida 
tarnovsimon
  so’rg’ichlar  joylashgan.  Bu 
so’rg’ichlarda  ta`m  bilish  retseptorlari  joylashgan.  Tilning  uchki  qismi  shirinni, 
ikki yoni nordon va sho’rni, orqa qismi ko’proq achchiqni sezadi. Tilning tagidagi 
shilimshiq qavatda so’rg’ichlar bo’lmaydi. U erda limfa pufaklari joylashgan. Til 
tagida  shilimshiq  pardadan  tuzilgan  til  tutqichi  bo’lib,  u  tilni  pastga  tortib  turadi. 
Til  tutqichi  asosining  ikki  yoniga  jag’  osti  va  tilosti  so’lak  bezlarining  yo’li 
ochiladi.